... masz przeżywać życie, a nie je opisywać.

USA wypowiedzia³a siê pryncy-rialnie UNCTAD, 1968, jako powi¹zanej ze zby-ecznymi dla wiêkszoœci pañstw zbrojeniami i ana-ihronistycznymi warunkami polit. Stanowisko JNCTAD 19 V 1968 popar³ sekr. gen. OPA, Galo 'laza, domagaj¹c siê, aby wszelka pomoc dla •añstw Ameryki Laæ. by³a administrowana „za wœrednictwem organizacji wielonar. jak Miêdzy-mer. Bank Rozwoju stworzony dla takiego celu". Vobec opozycji Kongresu do multiiateralnego sytemu postulaty powy¿sze do pot. 1974 nie zosta³y realizowane. Senat USA 2 XI 1971 postanowi³, ;e p.z. bêdzie uchwalona oddzielnie na cele mili-ame, osobno na cele rozwojowe i humanitarne. Sta³o siê to wg senatora J. P. Pullbrighta ko-lieczne, poniewa¿ „nawet wojna w Wietnamie za-zê³a siê od naszej pomocy zagr.". Foreign Aid ^ct 1973 w art. 32 wprowadzi³ nowy warunek: .Kongres uwa¿a, ¿e prezydent powinien odmó-yiæ wszelkiej pomocy gosp. lub wojsk, rz¹dowi ikiegokolwiek obcego kraju, który ze wzglêdów lolit. internuje lub wiêzi obywateli." L. M. ENTOW Gosiidarstwiennyj knedli SSzA. w: Pieriod hn-ilerializma, Moskwa 1967. s. 340; J. WINIECKI Pomoc Go-podarcza i techniczna USA slabo rozwiniêtym krnfom Pd.-Ysch. Azji W latach 1949-1968, PISM Warszawa 1972, s. 145. • 2813 PONADPAÑSTWOWOŒÆ (ang. Supranationality, franc. Supranationalite, .hiszp. Supranacionalidad, roœ. Wniegosudarstwiennost'), termin miêdzynar.— forma integracji, wymagaj¹c¹ organów wielonar., maj¹cych uprawnienia ustawodawcze i prawno-miêdzynar. obejmuj¹ce nie jedno, lecz wiêcej pañstw. W procesie integracyjnym EWG wyst¹pi³y dwie przeciwstawne sobie tendencje: l. u-trzymania polit. suwerennoœci ka¿dego z pañstw cz³onkowskich przy pe³nej integracji gosp.; 2. o-graniczenia suwerennoœci pañstw cz³onkowskich na' rzecz ponadpañstw., wielonar. instytucji gosp., polit. i militarnych. Tendencjê pierwsz¹ w EWG najsilniej zaznacza³a Francja w okresie rz¹dów gen. de Gaulle'a, drug¹ kolejne rz¹dy NRF. J. L. Kuns Siipra-Nallonal Organs, w. American fournal of Int. Law 46/1952: Y. AIIBRY Les souyeraintles nationalei dans la construction de l'Europê Occidentale, w. Anntwire de. droit et de sctence polltlaue 1954;. K. v. LINDEINER WILDAU La supranatlonalite en tant aue principe de droit, Leyden 1970, a. 194. • 2814 POOL [ang.; 'dobrana grupa'], termin miêdzynar. — zwi¹zek przedsiêbiorstw lub banków, maj¹cych na celu wspóln¹ politykê finansow¹ czy gotówkow¹. • 2815 POPULORUM PROGRESSIO [tac.; "rozwój lu- •dów'], encyklika papieska og³oszona 26 III 1967 przez Paw³a VI, przekazana Sekretariatowi Generalnemu ONZ, UNESCO i FAO jako dokument pogl¹dów Koœcio³a rzymskokatol. na rozwój ekon. i spo³. wspó³czesnego œwiata. Najdonioœlejszym aspektem encykliki jest odejœcie Koœcio³a katol. od doktryny encykliki Leona VIII Rerum novarum z 15 V 1891 i Piusa VI Quadra-gesimo anno z 15 VI 931 o nienaruszalnoœci w³asnoœci prywatnej; encyklika stwierdza — po zobrazowaniu warunków nêdzy ludzkiej w wiêkszoœci regionów œwiata—¿e: „W³asnoœæ prywatna nie stanowi dla nikogo prawa bezwarunkowego i absolutnego", i ¿e takie „sytuacje, w których niesprawiedliwoœæ wola o pomst? do nieba, kiedy cale narody, pozbawione tego, co niezbêdne, ¿yj; w zale¿noœci, która im odbiera wszelka inicjatywê i odpowiedzialnoœæ, a tak¿e wszelkq mo¿liwoœæ awansu kulturalnego i udzia³u w ¿yciu spo{. i politycznym, pokusa odparcia gwa³tem takiej zniewagi godnoœci ludzkiej jest bardzo silna". W ONZ koncepcje rozwoju ekon.-spo³. Trzeciego Œwiata, zawarte w encyklice, zosta³y ocenione jako zbli¿one do szeregu tez komisji regionalnych ONZ, jak np. CEPAL. Populorum Progressio, Yaticano 1967; thim. poi. Kraków 1967. • 2816 PORNOGRAFIA [gr. pornographos 'pisz¹cy o nierz¹dnicach'], (ang. Pornography, franc. Porno-graphie, hiszp. Pornografia, roœ. Pomografija), termin miêdzynar.—publikacje obsceniczne; przedmiot konwencji miêdzynarodowych. I Konwencja o zwalczaniu obiegu wydawnictw pornograficznych zosta³a podp. 4 VI 1910 w Pary¿u. II Konferencja o zwalczaniu obiegu i handlu wydawnictwami obscenicznymi zosta³a podp. w Genewie 121X1923, a Protokó³ o jej zmianie 12X1 1947 w Lakê Success. II Konwencja jak i Protokó³ zachowuj¹ wa¿noœæ I Konwencji. Konwencje i Protokó³ zobowi¹zuj¹ strony do ustanowienia w³adzy zwalczaj¹cej p. w pismach, ksi¹¿kach, rysunkach, obrazach lub przedmiotach; do infor- 2817 Porozumienia czechos³.-polskie mowania pañstw cz³onkowskich o transportach towarów p., drogach -przemytu, punktach nielegalnego handlu miêdzynar. itp. Ustalono te¿ w³a- œciwoœæ s¹dów w razie kolizji norm kompetencyjnych pañstw œcigaj¹cych przestêpcê. W latach 1969-70 wiele pañstw zach. anulowa³o swe przepisy antypornograficzne, staj¹c siê masowym producentem wydawnictw i przedmiotów obscenicz-nych. W Genewie, w czasie II fazy —r Konferencji Bezpieczeñstwa i Wspó³pracy w Europie kraje socjalist. wystêpowa³y przeciwko swobodnemu transferowi z kraju do kraju publikacji obsce-nicznych. Di.U. 1922 póz. 167; 1927 póz. 621; 1951 póz. 407. • 2817 POROZUMIENIA CZECHOS£OWACKO-POL-SKIE 1940-43 (ang. Czechoslovak-Polish Agree-ments, 1940-43, franc. Accords Pologne- Tcheco-slovaquie 1940-43, hiszp. Acuerdos checoslova-co-polacos 1940-43, roœ. Czechos³owacko-polskije sogtaszenija 1940-43), rz¹dy emigracyjne Polski gen. W. Sikorskiego oraz Czechos³owacji E. Be-nesza, zawar³y w Londynie dwie umowy: porozumienie o wspó³pracy w czasie wojny i po wojnie podp. 11 XI 1940, które sta³o siê podstaw¹ do ponad rocznych rokowañ, zakoñczonych podp. 23 11942 uk³adu o przysz³ej konfederacji pañstw. polsko-czechos³owac., której celem mia³o byæ prowadzenie wspólnej polityki zagr., wojsk., gosp., finansowej, spo³., komunikacyjnej, pocztowej i telegraficznej. KonfederacJa mia³a byæ otwarta równie¿ dla innych pañstw. Rozwój wydarzeñ po agresji Niemiec na ZSRR wysun¹³ na plan pierwszy uk³ad czechos³owacko-radz., zawarty w Moskwie 12X111942, który mia³ charakter uk³adu o- twartego dla Polski, ale rz¹d londyñski nie przyst¹pi³ do niego. Stosunki po wojnie miêdzy Polsk¹ a Czechos³owacj¹ u³o¿y³y siê niezale¿nie od wojennych porozumieñ. P. WANDYCZ Pollsh-Cvechoslovak Confederallon and the Great Powers 1940-1943, Bloomington 1956, s. 152. • 2818 POROZUMIENIA FRANCUSKO-POLSKIE 1921-39 (ang. French-Polish Agreements 1921-39, franc. Accords Franco-Polonais 1921-39. hiszp. Acuerdos franco-polacos 1921-39, roœ. Francuzsko-polskije dogowory 1921-39), pierwszym uk³adem by³o przymierze wojsk., podp. 19 II 1921 w Pary¿u p.n