... masz przeżywać życie, a nie je opisywać.

Buddhacarita (Drogi Buddy) Aœwagoszy. 280 Powstanie sutry Saddharma- pundarika. 372 B. dociera do p³n. Korei. IV w. Wasubandhu pisze Abhidhar- makoszê. 400 B. hinajanistyczny dociera do Tajlandii. IV/V w. Asanga zak³ada szko³ê jo- gaczarê. 420-424 Gunawarnam krzewi b. na Jawie. 420-452 B. upowszechnia siê w Bir- mie. V w. Droga czystoœci Buddhago- szy. pocz¹tek VI w. Pagoda na górze Sung (Chiny). 518 Najstarszy katalog chiñskiego kanonu buddyjskiego. 526 Przybycie do Chin Bodhidhar- my (498-561), za³o¿yciela b. zeñ. 552 B. rozprzestrzenia siê w Japonii. VI w. Groty w Junkang i Lungmen w Chinach; stupa Dhamek w Sar- nacie (Indie). VI-VII w. Architektura skalna i osiedle klasztorne w Ad¿ancie (Indie); powstanie wad¿rajany. 629-645 Hsuan-tsang, chiñski pielgrzym, obje¿d¿a wszystkie kraje buddyjskie. 634 Pagoda Punhwang-sa w Kjong- dziu (Korea). 640 Król tybetañski ¿eni siê z ksiê¿- niczk¹ buddyjsk¹ i wprowadza b. w Tybecie. 671-695 Pielgrzymka I-tsinga z Chin (m.in. do Palembang na Sumatrze). VII w. Horiud¿i w okolicach Nara (Japonia). 700-800 Mahajana rozprzestrzenia siê w Indochinach (Birma, Tajlan- dia). Buddyzm VII/VIII w. Œwi¹tynie skalne w Eli rze (Indie). 747 Mnich indyjski Padmasambh wa przybywa do Tybetu i wprowad: lamaizm. 750 Pocz¹tek budowy Toszodaid w Nara. pocz¹tek VIII w. Todaid¿i w Nai (Japonia). VIII/IX w. Œwi¹tynia Borobudur r Jawie (Indonezja). 805 Dengjo Daisi (767-822) z: k³ad¹ tendai-szu w Japonii na gór; Hiei. 806 Kobo Daisi (774-835) wprow; dza szingon-szu w Japonii. 845 Przeœladowania b. w Chinac przez Wu-tsanga. po³owa IX w. Fo-kuang-su, g³. paw ³on na górze Wu-tai (Chiny). 1000-1200 Zanikanie b. w Indiach pocz¹tek XII w. Chusond¿i, Z³ot Hala w Kioto (Japonia). 1175 Honen Szonin (1133-121: wprowadza jodo-szu w Japonii. 1200 Zanikanie b. w Chinach. 1202 Eisai (1141-1215) wprowadŸ rinzai-szu do Japonii. 1224 Szinran Szonin (1172-1263 zak³ada w Japonii jodo-Szin-szu. 1228 Dogen (1200-50) zak³ada so to-szu w Japonii. 1253 Rissio Daisi (l222-82) zak³ad: w Japonii nicziren-szu. 1260-94 Kubilaj-chan uprzywilejo wuje b. XIII w. Engakud¿i w Kamakurzi (Japonia). 1325 Buston (1289-1364) systematy ¿uje Kand¿ur i Tand¿ur. 1340-50 Wprowadzenie b. w Laosie koniec XIV w. Œwi¹tynia Kinkaku d¿i w Kioto. 1407 Tsongkhapa (1357-1419) za prowadza w Tybecie szko³ê dGe- -lugs-pa (¯ó³te Czapki). 1400/1500 Zanikanie b. na Jawie i Sumatrze (Indonezja). 1414-28 Przeœladowania buddystów w Wietnamie. 80 Celtycka religia od 1545 Budowa Potali, zamku i re- zydencji dalajlamy w Lhasie (Tybet). 1642 Pi¹ty dalajlama zostaje jako król-kap³an w³adc¹ Tybetu. 1654 Ingen (1592-1673) zak³ada w Japonii obaku-szu. 1782 4. sobór therawadinów w Tajlandii. XVIII w. Œwi¹tynia Dziesiêciu Ty- siêcy Buddów w Pekinie (Chiny). 1818 Die Welt als Wille und Yorstel- lung (Œwiat jako wola i przedstawie- nie) Schopenhauera. 1871 5. sobór buddystów, wyznawców hinajany, w Mandalaj (Birma). 1882 Za³o¿enie Pali-Text-Society w Londynie. Celtycka religia f 1891 Anagarika Dharmapala (1864- 1933) zak³ada Maha-Bodhi-Society na Cejlonie (centrum w Kalkucie, Indie). 1925 Jasukiczi Kotani (1884-1924) i Kakutaro Kubo (1892-1944) zak³adaj¹ w Japonii reju-kai. 1938 Mioko Naganuma (l889-1957) i Nikkio Niwano (zm. 1906) zak³adaj¹ w Japonii rissio-kosei-kai. 1945 Za³o¿enie soka-gakkai w Japonii. 1950 I œwiatowa konferencja bud- dyjska w Kandy na Cejlonie; G.P. Malalasekera zak³ada World Fellow- ship of Buddhists z centrum w Bang- koku. 1952 II œwiatowa konferencja bud- dyjska w Tokio (Japonia). 1954 III œwiatowa konferencja buddyjska w Rangunie; wspó³praca wyznawców hinajany i mahajany w World Fellowship of Buddhists; 6. (5.) sobór buddyjski w Rangunie (Birma). 1956/57 2500 rocznica œmierci Buddy. 1959 Czternasty dalajlama ucieka z Tybetu do Indii. 1966 Za³o¿enie World Buddhists Sangha Organization w Colombo (Sri Lanka). 1984/85 Rok 2528 wg buddyjskiej (syngal.) rachuby czasu. CELTYCKA RELIGIA C.r. jest religi¹ grupy ludów indo- europ. osiad³ych ok. 300 r. przed Chr. w Europie. Celtowie wyspiarscy za- mieszkiwali dziœ. Irlandiê, Szkocjê, Angliê i Waliê, Celtowie kontynentalni - czêœæ obszarów dziœ. Francji, Pó³wyspu Iberyjskiego, W³och, kra- jów alpejskich, Ba³kanów i Turcji (Galacji). Religia dawnych Celtów nale¿y do religii -» europejskich i -> indoeuro- pejskich. Od pocz¹tku VI w. przed Chr. Celtowie zasiedlali kontynent, wy- chodz¹c z Europy Œrodkowej. Ok. 550 r. wdarli siê na Pó³wysep Pirenej- ski, ok. 387-386 spl¹drowali i pod- palili Rzym, a w III w. celtyccy Gala- towie mieli ju¿ swoje osady w Azji Mniejszej. Jednak¿e po 300 r. przed Chr. Celtowie zostali wyparci naj- pierw przez Kartagiñczyka Hasdru- bala z Hiszpanii, nastêpnie przez Rzy- mian z p³n. Italii (193 przed Chr.) i wreszcie przez Cezara (100-44 przed Chr.) w latach 58-51 z Helwecji i Galii. Na wschodzie i pó³nocy wypierali Celtów Germanie, a na po³udniu i za- chodzie - z wyj¹tkiem Bretonów - Celtowie ulegli romanizacji. Schrys- tianizowani Celtowie do dziœ pos³u- guj¹ siê odrêbnymi jêzykami: irlandz- kim w Irlandii, gaelickim w Szkocji, walijskim w Walii i bretoñskim w Bre- tanii. Mêskie i ¿eñskie bóstwa starych Celtów to bogowie roœlinnoœci, wojny i bóstwa opiekuñcze; charakterystyczne by³y bóstwa z trzema twarzami lub trzema g³owami albo przedstawione w trzech identycznych postaciach. Nazywano je aes side (celt. ludzie wzgórza Sid). Bóstwa te nie zniknê³y po chrystianizacji, lecz trwa³y nadal na wzgórzach lub wzniesieniach. Bóstwa Celtów wyspiarskich Bogini¹ ziemi i p³odnoœci oraz matk¹ bogów by³a Dana lub Ana, a jej potomkami - Tuatha De Danann (celt. ludzie Dany). Bóg ziemi, w³adca zbo¿a i mleka Dagda (celt. dobry bóg), nosz¹cy przydomek Eochaid Oll-athair (wielki ojciec, wszechojciec), mia³ jako ojciec-karmiciel kocio³ek zawsze na- pe³niony najrozmaitszymi potrawami i w³ada³ drzewami, na których zawsze ros³y owoce