... masz przeżywać życie, a nie je opisywać.
Omów dydaktyczne œrodki walki z niepowodzeniami szkolnymi. 5. Podaj, jakie przyczyny niepowodzeñ mog¹ zostaæ zlikwidowane (lub przynajmniej ograniczone) dziêki zastosowaniu profilaktyki, diag nozy i terapii pedagogicznej. x 6. Zbadaj przyczyny drugórocznoœci uczniów uczêszczaj¹cych do klasy, w której odbywasz æwiczenia praktyczne z pedagogiki, bior¹c pod uwagê formu³owane na ten temat opinie uczniów, ich rodziców i nau czycieli. Bibliografia do rozdzia³u XI Upt C. Mental and Scholastic Tests. London 1922, King and Son. etlin W.S. Nieuspiewajemost' szkolnikow i jejo prieduprie¿dienije. Moskwa 1977, Izd. Piedagogika. rahay M. Faut-ilfaire doubler? Liege 1993. Universite de Liege. Akacja narodowym priorytetem. Raport o stanie ikierunkach rozwoju edukacji narodowej w PRL. Warszawa-Kraków 1989, PWN. 244 Podstawy dydaktyki ogólnej Gal R. Zagadnienie opóŸnieñ szkolnych w nauce szkolnej. "Kwartalnik Pedagogic^n » 1958, nr 1. " y Glaser R. Adaptive Education: Indñidual Diversity and Learning. New York 1977 H l Rinehart and Winston. Grzywak-Kaczyñska M. Testy w szkole. Warszawa 1960, PZWS. Grzywak-Kaczyñska M. Powodzenie szkolne a inteligencja. Warszawa 1935, >jas Ksiêgarnia. Heckhausen H. Anlage und Umwelt als Ursache von Intelligenzunterschieden. W: Weine F.E. (red.) Pddagogische Psychologie. Wyd. 5. Frankfurt am Main 1986, Fische Taschenbuch Yerlag. Hiebsch H. Begabung und Schuhersagen. "Padagogik" 1961, nr 3. Konopnicki J. Zaburzenia w zachowaniu siê dzieci szkolnych i œrodowisko. Warszawa 1957 PWN. Kupisiewicz Cz. Niepowodzenia dydaktyczne. Przyczyny i niektóre œrodki zaradcze. Wyd 5. Warszawa 1972, PWN. Laderreire P. Czy niepowodzenia szkolne s¹ nieuniknione? W: Cz. Kupisiewicz (red) Nowoczesnoœæ w kszta³ceniu i wychowaniu. Warszawa 1985, WSiP. £uria A. R. Dziedzicznoœæ, œrodowisko i rozwój psychiczny. "Wychowanie" 1962, nr 5. Niemiec J. Osi¹gniêcia uczniów i szko³y. Warszawa 1978, PWN. Pauli L., Brimer M. A. La deperdition scolaire: un probleme mondial. Paris-Geneve 1971, UNESCO-BIE. Pddagogisches Worterbuch. Berlin 1987, Volk und Wissen Yerlag. Piêter J. Spo³eczne i dziedziczne pod³o¿e ró¿nic intelektualnych. "Myœl Wspó³czesna" 1948, nr. 5. Postlethwaite T. N. Powodzenia i niepowodzenia szkolne. W: Cz. Kupisiewicz (red.) Nowoczesnoœæ w kszta³ceniu i wychowaniu. Warszawa 1985, WSiP. Okoñ W. Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Warszawa 1987, PWN. Radliñska H. (red.) Spo³eczne przyczyny niepowodzeñ szkolnych. Prace z pedagogiki spo³ecznej. Warszawa 1937, Ossolineum. Rubinsztejn S. L. Podstawy psychologii ogólnej. T³um. Z. Danielska. Warszawa 1962, Ksi¹¿ka i Wiedza. Schmidt-Kolmer E. Zum Yerhaltnis von Lebensbedingungen und Schulerleistung. "Padagogik" 1961, nr. 3. Sickinger J. A. Organisation grosser Yo³ksschulkórper nach der naturlichen Leistungs- fahigkeit der Kinder. Wyd. 2. Mannheim und Lepzig 1911, J. Bensheimer. Spionek H. Psychologiczna analiza trudnoœci i niepowodzeñ szkolnych. Warszawa 19' PZWS. Tramer M. Problemes et detresses d'ecofier. Neuchatel-Paris 1953, Delachaux et Niest e. Tyszkowa M. Czynniki determinuj¹ce pracê szkoln¹ dziecka. Warszawa 1964, PWN- ROZDZIA£ XII PLANOWANIE PRACY DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZEJ Jednym z g³ównych warunków skutecznoœci wszelkiego œwiadomego i celowego dzia³ania, zw³aszcza d³ugotrwa³ego i z³o¿onego, jest planowanie*. Polega ono na gruntownie przemyœlanym przewidywaniu przebiegu i rezultatów okreœlonych procesów zgodnie z projektem czynnoœci, który obejmuje z jednej strony listê zadañ, jakie maj¹ byæ wykonane w ustalonych terminach, z drugiej zaœ wskazuje realizatorów, metody oraz œrodki urzeczywistnienia tych zadañ, a ponadto sposoby kontroli i oceny uzyskanych wyników. Tak rozumiane planowanie spe³nia wa¿n¹ rolê nie tylko w produkcji, w przestrzennym zagospodarowaniu kraju itp., lecz równie¿ w rozwoju oœwiaty i szkolnictwa wy¿szego oraz szeroko pojmowanej pracy dydaktyczno-wychowawczej. Tego rodzaju planowanie jest warunkiem koniecznym skutecznoœci procesu nauczania-uczenia siê, gdy¿ chroni nauczyciela od przypadkowoœci i chaotycznoœci dzia³ania oraz pozwala mu oceniæ, czy i ewentualnie w jakim stopniu realizuje on wyznaczone cele nauczania i wychowania. l. Rodzaje planowania dzia³alnoœci dydaktycznej Nauczyciel, przygotowuj¹c siê do realizacji zadañ dydaktycznych Bekaj¹cych go w nowym roku szkolnym, sporz¹dza dla ka¿dej z klas, w których ma uczyæ, roczny plan nauczania w zakresie swojej specjalnoœci, tak¿e rozk³adem materia³u. ^godnie z definicj¹ H. Ozbekhana z Uniwersytetu Filadelfijskiego (1973/74, s. 65) kowanie odznacza siê nastêpuj¹cymi cechami: jest, po pierwsze, oddzia³ywaniem na reœlony przedmiot lub grupê przedmiotów; po drugie, jest oddzia³ywaniem œwiado-^, zamierzonym; po trzecie, w wyniku tego oddzia³ywania maj¹ nast¹piæ w przed-°cie, na który jest ono skierowane, okreœlone i zarazem po¿¹dane zmiany. Podstawy dydaktyki ogólnej Planowanie pracy dydaktyczno-wychowawczej 247 Podstawê opracowania tego planu stanowi program odpowiedniego przedmiotu