... masz przeżywać życie, a nie je opisywać.
Struktura społeczna a rozwój osobowości. 131. określenie zakresu samodzielnych inicjatyw dziecka i zakresu jego dostosowania się do życzeń i sankcji jego partnera. Z nadejściem okresu edypalnego dziecko zaczyna brać udział w wielu relacjach diadycznych-z matką, ojcem, siostrą, brate@, 8 ci z kolei muszą tworzyć system wyższego rzędu, rodzinę jako całość. W tym właśnie kontekście Freud najsilniej podkreślał znaczenie problemu superego i jego miejsca w osobowości. Podobnie jak identyfikacja z matką dawała jego zdaniem zmternalizowaną podstawę dokonywania wyboru obiektów, podobnie superego daje dziecka na okres latentnyi późniejszy wewnętrzny surogat funkc ji r odziejcie gę j m'40 Zwysla identyfikacja z matką była sytuacją socjologicznie bardzo prostą, gdyż dziecko było pierwotnie związane z pojedyncz 4 osobą jako obiektem: istotne było to, że był to obiekt społeczny i że matka wraz z dzieckiem tworzyła pewien kolektyw. Natomiast obecnie sytuacja jest bardziej skomplikowana, choć w końcu opiera się na tych samych podstawowych zasadach. To, co Freud nazywa funkcją rodzicielską, można uważać za funkcję rodziny jako systemu, a więc jednocześnie funkcje o b o j g a rodziców jako przywódców koalicji rodzinnej. W ten sposób widziana rodzina jest pewnym obiektem, z którym się dziecko identyfikuje, a przez tę identyfikację staje się pełnoprawnym członkiem rodziny: wraz z Innymi członkami rodziny tworzy ono kolektyw, jeśli nie zupełnie nowy, to w każdym razie znacznie zmieniony przez zmianę statusu pozostałych członków i ich przystosowanie się do nowej sytuacji. Buperego jest więc przede wszystkim normatywnym wzorem wyższego rzędu określającym zachowanie różnych członków rodzim podczas pełnienia swych różnych ról w obrębie rodziny jako systemu. Wzór ten jest najpierw wdrożony dziecku za pośrednictwem sankcji obwarowujących jego zachowanie. Sankcje te-nagrody i kary-chociaż stosowane przez różnych członków rodziny w różm sposób, są prawdopodobnie spójne ze sobą jako'systemem, co wynika przede@Zob. New lntroductory Lectures, jw.s 81. 132. Perspektywy teoretyczne. wszystkim z koordynacji wprowadzonej przez kierownicze role rodzicielskie. Tak więc ten proces identyfikacji wprowadza w osobowość nowy element organizacyjny, organizację stojącą na wyższym poziomie ogólności i skomplikowania niż poprzednia i wytyczającą dziecku nowe cele i wartości. W procesie tym dziecko, upodabnia"się do obiektu identyfikacji w ten sam sposób i z tymi samymi zastrzeżeniami, co poprzednio w przypadku identyfikacji z matką. Zdobywa ono nowy wzór orientacji, wspólny z tymi członkami rodziny, których charakteryzuje wyższy stopień socjalizacji. Z chwilą zinternalizowania tego wzoru dziecko może już podejmować pewne działania w stosunku do świata zewnętrznego, nie uwzględniając wcześniejszego systemu sankcji. W tym samym s-ensk, w jakim poprzednio nastąpiła utrata matki z okresu oralnego (orał mother) jako obiektu, tak teraz rozpoczyna się proces tracenia rodziny orientacji, kończący się zwykle pod koniec okresu dojrzewania. Rola dziecka w obrębie rodziny stała się teraz bardziej skomplikowana niż poprzednio: ma ono już tyle diadycznych składników swej roli, ile jest poza nim osób w rodzinie. Z punktu widzenia szerszego społeczeństwa odgrywa ono jednak tylko jedną rolę-określoną przez swój wiek i status dziecka w rodzinie oraz przez płeć**. ROLE ZWIĄZANE Z PŁCIĄ, EROTYZM I TABU KAZIRODZTWA Jednym z istotnych aspektów większego zróżnicowania nowego systemu identyfikacji i relacji wobec obiektów jest fakt, że dziecko nie może identyfikować się w sposób jednolity ze wszystkimi członkami małej rodziny. Identyfikacja na zasadzie płci i na zasadzie pokolenia staje się decydująca strukturalnie dla statusu dziecka w szerszym społeczeństwie. Dla zrozumienia różnicy wpływów okresu edypalnego na dziew. W Zob.k. K. Merto n. Tbe Role Set. The BrRish Journal of Sociology, T, a, 1957 s.106-120 daje doskonałą analizę skomplikowanej bonslelasji ról. Strukturą społeczna a rozwój osobowości. 133. czynię i na chłopca ważny jest fakt, że w przypadku chłopca jego matka-pierwszy obiekt identyfikacji i kateksji-nie jest objęta żadną z tych dwóch identyfikacji, natomiast w przypadku dziewczynki matka należy do osób, z którymi się dziewczynka identyfikuje na zasadzie płci. Dlatego dziewczynka może w relacji do swej matki powtórzyć na wyższym poziomie poprzednią infantylną idenlylikecjęi w pewnym stopniu podjąć rolę matki (np.pomagając w gospodarstwie domowym lub bawiąc się lalkami) . Oczywiście nie może podjąć roli swej matki w stosunku do ojca, gdyż należy do pokolenia dzieci