... masz przeżywać życie, a nie je opisywać.

PrzykBad ten jest jednak tak odosobniony, |e nie warto zwraca naD uwagi i jedynie ze wzgldu na niego zmienia naszej ogólnej zasady. Mamy tu zatem twierdzenie, które nie tylko samo wydaje si proste i zrozumiaBe, ale tak|e -je[li uczynimy z niego wBa[ciwy u|ytek - ka|d dyskusj uczyni równie zrozumiaB, wypdzajc ów |argon, który przez tak dBugi czas rzdziB metafizycznymi rozumowaniami i przynosiB im wstyd. Wszystkie idee, w szczególno[ci idee abstrakcyjne, s z natury blade i niejasne i umysB ledwie je chwyta. Aatwo je pomyli z innymi, podobnymi do nich ideami i kiedy czsto u|ywamy jakiego[ terminu, cho nie przypisujemy mu |adnego znaczenia, skBonni jeste[my wyobra|a sobie, |e Bczy si on z jak[ okre[lon ide. Z drugiej strony wszystkie impresje, czyli wszystkie zarówno zewntrzne, jak i wewntrzne wra|enia s jasne i |ywe, a granice midzy nimi s okre[lone w sposób bardziej precyzyjny; trudniej te| w odniesieniu do nich popeBni jaki[ bBd czy pomyBk. Skoro zatem przypuszczamy, |e jaki[ termin filozoficzny pozbawiony jest znaczenia, czyli idei (jak zdarza si a| nazbyt czsto), potrzebujemy jedynie dowiedzie si, z jakiej impresji wywodzi si ta rzekoma idea?Aje[li oka|e si, |e nie mo|na wskaza |adnej, to nasze przypuszczenie potwierdzi si. Umieszczajc idee w tak jasnym [wietle, nie bez racji mo|emy mie nadziej, |e rozstrzygniemy wszelkie spory, jakie mogByby si toczy w zwizku z ich natur i rzeczywisto[ci.1 przeBo|yB Tomasz Sieczkowski 1 Filozofowie, którzy zaprzeczali istnieniu idei wrodzonych, mieli przypuszczalnie na my[li wBa[nie to, |e wszystkie idee s kopiami naszych impresji, jednak trzeba zauwa|y, |e terminy przez nich u|ywane nie byBy dobrane z tak ostro|no[ci ani tak dokBadnie zdefiniowane, by mogBo to zapobiec wszelkim pomyBkom co do ich stanowiska. Có| bowiem znaczy wrodzony? Je[li  wrodzony" znaczy tyle, co  naturalny", to wszystkie per- cepcje i idee umysBu musiaByby zosta uznane za wrodzone, czyli naturalne, w jakimkolwiek znaczeniu u|yjemy tego ostatniego sBowa, czy w opozycji do tego, co niezwykBe, czy do tego, co sztuczne, czy w koDcu do tego, co cudowne [miraculous]. Je[li przez  wrodzony" rozumiemy  równoczesny z urodzeniem", to dyskusja zdaje si bBaha - nie ma sensu docieka, kiedy zaczyna si my[lenie: przed urodzeniem, przy lub te| po urodzeniu. To samo ze sBowem idea: wydaje si, |e czsto (przez Locke'a i innych) u|ywane jest w bardzo luznym sensie, oznaczajc którkolwiek z naszych percepcji, wra|eD, uczu i my[li. Wobec powy|szego pragnBbym si dowiedzie, co to znaczy, |e miBo[ wBasna, poczucie krzywdy [resentment ofinjuries] czy pocig pBciowy nie s wrodzone? Uznajc terminy impresja i ideaw wyja[nionym powy|ej znaczeniu, przez wrodzone za[ rozumiejc to, co pierwotne i niebdce kopi |adnej uprzedniej percepcji, mo|emy stwierdzi, |e wszystkie nasze impresje s wrodzone, a nasze idee nie s. Musz uczciwie wyzna, |e moim zdaniem Locke daB si zwie[ na manowce scholastykom, którzy a| do znudzenia tocz swoje spory, u|ywajc niezdefiniowanych terminów