... masz przeżywać życie, a nie je opisywać.
W kwietniu 2000 roku weszły w życie nowe przepisy, nakładające surowe kary na kierowców samochodów ciężarowych przemycających do Wielkiej Brytanii osoby szukające azylu. Co więcej, osobom oczekującym na decyzję o przyznaniu azylu, którzy zamiast pieniędzy otrzymują talony na żywność i inne artykuły pierwszej potrze- s by, grozi deportacja, jeżeli zostaną przyłapane na żebractwie. Oskaraema po\\\.\jV\ em\grac^\t\e\ o Yac,Yzm\^\\j szcLe^ćAme ostacw epoce VJOTY%«- \ watywnych rządów Margaret Thatcher, ale podobne glosy pojawiają się również dz\ś, kiedy u władzy jest Nowa Partia Pracy. Działacze antyrasistowscy zwracają uwagę nal panującą wśród polityków tendencję rozgrywania „karty rasowej" podczas publicznych! wystąpień i debat. Posługując się stereotypami i cytując nieścisłe dane na temat wzorów imigracji, potrafią oni rozniecić niepokój opinii publicznej przed „zalewem" imigrantów próbujących dostać się do Wielkiej Brytanii. Na przykład pogląd, jakoby większość szukających azylu stanowili ubodzy i niewykwalifikowani migranci, próbujący przeskoczyć normalne procedury imigracyjne, mija się z prawdą, ale znajduje silny oddźwięk wśród części społeczeństwa sceptycznie nastawionej do polityki udzielania azylu. Różnorodność etniczna w Wielkiej Brytanii Mniejszościowe grupy etniczne stanowią dziś ponad 6% ludności Wielkiej Brytanii. Jak widzieliśmy, imigracja była ważnym czynnikiem kształtującym etniczny skład społeczeństwa. Trzeba jednak pamiętać, że współcześnie skutkiem imigracji jest również kurczenie się mniejszościowych grup etnicznych. Większość członków etnicznych grup mniejszościowych urodziła się już w Wielkiej Brytanii. Widać to wyraźnie, gdy przyjrzymy się strukturze wie- ' Różnorodność etniczna w Wielkiej Brytanii 289 kowej etnicznych populacji mniejszościowych; w przypadku każdej z nich prawdopodobieństwo, że dzieci przyszły na świat w Wielkiej Brytanii, jest znacznie większe niż w przypadku dorosłych (tabela 9.1). Na przykład w Wielkiej Brytanii urodziło się ponad 96% członków populacji brytyjskich Indusów, którzy nie przekroczyli 16 roku życia, i tylko 1% osób po 35 roku życia (zob. „Social Trends" 1999). Oznacza to przejście od „populacji imi-granckiej" do populacji niebiałych Brytyjczyków posiadających pełne prawa obywatelskie. Podczas spisu powszechnego z 1991 roku po raz pierwszy padło pytanie o przynależność etniczną. Wcześniej strukturę etniczną populacji ustalano na podstawie miejsca urodzenia „głowy rodziny". Jednak podejście to przestaje zdawać egzamin, w miarę jak coraz większy odsetek osób należących do mniejszości etnicznych przychodzi na świat w Wielkiej Brytanii. W większości badań, jak badanie zasobów ludzkich (Labour Force Survey), taka „autoklasyfikacyjna" procedura przynależności do grup etnicznych nie jest jeszcze normą. Ale ponieważ klasyfikacje etniczne stosowane w badaniach nie zawsze pokrywają się ze sobą, porównywanie danych z różnych badań nie jest łatwe (zob. Mason 1995). Jak zawsze na oficjalne statystyki należy patrzeć z dużą ostrożnością. Respondenci mogą rozumieć swoją etniczność w sposób bardziej subtelny, niż przewidują sztywne „opcje" czy kategorie z ankiety (zob. Moore 1995). Szczególnie dotyczy to jednostek o mieszanym pochodzeniu etnicznym. | Brytyjska populacja mniejszościowa, licząca dziś ponad trzy miliony ludzi, jest skupiona przede wszystkim w najgęściej zaludnionych obszarach angielskich miast. Spis powszechny z 1991 roku ujawnił duże skupiska mniejszości etnicznych w Londynie i West Midlands (odpowiednio 44,8 i 14% mniejszościowych populacji etnicznych) i znacznie mniejszą reprezentację mniejszości na obszarach podmiejskich i na wsi (zob. Owen 1992). Większość czarnych mieszka w wielkomiejskich skupiskach nie z wyboru, ale dlatego że najmniej chętnie wybierają je biali, a opuszczone przez nich budynki są łatwo dostępne. Porównania danych spisu powszechnego z 1991 roku z wcześniejszymi spisami pokazuje, że ogólna tendencja przenoszenia się z miasta na wieś nie dotyczy mniejszości etnicznych, lecz przeciwnie, przyczynia się do jeszcze większej koncentracji mniejszościowych grup etnicznych na obszarach miejskich, gdzie maleje populacja białych. Tabela 9.1