... masz przeżywać życie, a nie je opisywać.
Wadysawa Sikorskiego w Londynie Instytut Pamici Narodowej isprawitielno-trudowoj lagier' (poprawczy obz pracy) Korpus Armijny Komitet Centralny Komenda Gwna (ZWZ) Komitet Gwny (SN) kodeks karny Komitet Obwodowy Komisariat Owiaty Ludowej Korpus Ochrony Pogranicza Kijewskij osobyj wojennyj okrug (Kijowski Specjalny Okrg Wojskowy) Komunistyczna Partia Zachodniej Ukrainy Komitet Rejonowy Lekka Dywizja Piechoty puk piechoty Legionw Ludowy Komisarz Owiaty Lietuvos ypatingasis archyvas (Litewskie Archiwum Specjalne - Archiwum b. KGB LSRS w Wilnie) Ministerstwo Spraw Wewntrznych Maszynno-traktornaja stancyja (Stacja Maszynowo-Traktorowa) Modzie Wszechpolska Nacjonalnyj archiw Respubliki Biearus (Pastwowe Archiwum Republiki Biaoru) Narodnyj komissariat gosudarstwiennoj biezopasnosti (Ludowy Komisariat Bezpieczestwa Pastwowego) Narodnyj komissariat wnutriennich die (Ludowy Komisariat Spraw Wewntrznych) Narodowa Organizacja Wojskowa Okrgowa Delegatura Rzdu Oberkommando der Wehrmacht (Naczelne Dowdztwo Wehrmachtu) Okrg Lwowski (SN) Okrg Rzeszowski (SN) Osoboje sowieszczanije (Kolegium Specjalne) Organizacja Ukraiskich Nacjonalistw Obz Zjednoczenia Narodowego patrz: OZN Organizacja Wojskowa (SN) Organizacja Wojskowa Narodu Walczcego Obwodowy Wydzia Owiaty Ludowej puk artylerii Politisches Archiv des Auswartigen Amtes (Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych Niemiec) Pastwowe Archiwum Organizacji Spoecznych Obwodu Grodzieskiego Polski Czerwony Krzy Polska Organizacja Wojskowa Polska Organizacja Walki o Wolno Policja Pastwowa puk piechoty Polska Partia Socjalistyczna Polska Rzeczypospolita Ludowa 11 Przemyski Rejon Umocniony puk strzelcw Polskie Stronnictwo Ludowe puk uanw Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka Rossijskij gosudarstwiennyj archiw socyalno-politiczeskoj istorii (Rosyjskie Archiwum Pastwowe Organizacji Spoeczno-Politycznych) Rabocze-krestjanskaja krasnaja armija (Robotniczo-Chopska Armia Czerwona) Rada Komisarzy Ludowych Ruch Modych Obozu Wielkiej Polski Rada Najwysza Studium Polski Podziemnej w Londynie Suba Zwycistwu Polski Stronnictwo Narodowe Die Schutzstaffeln der Nationalsozialistischen Deutschen Arbeiterpar-tei (druyny ochronne NSDAP) Sejm Ustawodawczy Tielegrafnoje agentstwo Sowieckogo Sojuza (Agencja Telegraficzna Zwizku Radzieckiego) Towarzystwo Przyjaci Nauk Tymczasowy Zarzd Obwodu (Lwowskiego) Urzd Bezpieczestwa Publicznego Uniwersytet Jagielloski Uniwersytet im. Jana Kazimierza we Lwowie Ukrajinkie Narodno-Demokratyczne Objednannie (Ukraiskie Zjednoczenie Narodowo- Demokratyczne) Ukraiska Partia Socjalistyczno-Radykalna Uniwersytet im. Stefana Batorego w Wilnie Ukraiska Socjalistyczna Republika Radziecka Ukraiska Socjalistyczna Republika Sowiecka Uniwersytet Warszawski Wsiechrossijskaja czriezwyczajnaja komissija po borbie z kontrriewolu-cijej i sabotaom (Wszechrosyjska Komisja Nadzwyczajna do Walki z Kontrrewolucj i Sabotaem) Wsiesojuznaja kommunisticzeskaja partija (bolszewikw) (Wszechzwiz-kowa Komunistyczna Partia Bolszewikw) Wydzia Owiaty Ludowej Wojsko Polskie Wojskowy Przegld Historyczny" Woyski Zwizek Modziey Wiejskiej Zwizek Bojownikw Niepodlegoci Zarzd Gwny Zwizek Harcerstwa Polskiego Zwizek Legionistw Zwizek Ludowo-Narodowy Zarzd Okrgowy Zwizek Socjalistycznych Republik Radzieckich Zwizek Socjalistycznych Republik Sowieckich Zwizek Wolnych Polakw Zwizek Walki Zbrojnej Tomasz Bereza Obraz czerwonoarmisty na okupowanych ziemiach polskich (1939-1941) w dokumentach, wspomnieniach i relacjach Pod koniec lat trzydziestych XX w. Zwizek Sowiecki uchodzi za jedn z najwikszych potg militarnych wiata. Wedug stanu z pocztku 1939 r. w wyposaeniu Robotniczo-Chopskiej Armii Czerwonej znajdowao si blisko 46 tys. dzia, 6-7 tys. samolotw bojowych pierwszej linii i okoo 5 tys. czogw. W przededniu wybuchu wojny w armii sowieckiej suyo niemal 2 min onierzy. Dua cz posiadanego przez Armi Czerwon sprztu bya nowoczesna i swoimi parametrami taktyczno-technicznymi nie ustpowaa analogicznym konstrukcjom pastw europejskich. Sowiecka doktryna wojenna miaa charakter ofensywny, uznajc wyszo ataku nad obron1. Wiedza polskich czynnikw wojskowych o potencjale militarnym wschodniego ssiada bya niewtpliwie dua. Praktycznie od chwili odzyskania niepodlegoci gwnym, obok Niemiec, obiektem dziaa wywiadowczych Polski bya Rosja Sowiecka, a nastpnie ZSRS. W drugiej poowie lat trzydziestych wiele cennych informacji na temat ACz pozyska Referat Wschd" Wydziau Wywiadowczego Oddziau II Sztabu Gwnego Wojska Polskiego, za Referat Rosja" Wydziau Studiw tego Oddziau przygotowa wiele -jak wykaza czas - trafnych analiz dotyczcych wojsk sowieckich i wschodniego ssiada w ogle. Kwesti otwart pozostaje, na ile owe informacje zostay wykorzystane przez orodki decyzyjne2. Ani wczesna prasa, ani wywiad wojskowy, koncentrujc si na ACz i jej sile militarnej, nie wnikay w szczegy. rdem zainteresowania byo uzbrojenie, taktyka, nie za pojedynczy onierz sowiecki. Nie znano ani jego pochodzenia, ani pogldw politycznych, ani tym bardziej horyzontu intelektualnego czy zainteresowa. Przekonali si o tym dopiero mieszkacy terenw, przez ktre we wrzeniu 1939 r. przetoczya si sowiecka armia. Jak wyglda typowy sowiecki onierz? Zgodnie z instrukcj mundurow z 1935 ?