... masz przeżywać życie, a nie je opisywać.

Po wojnie przewi�z� on dokumenty do Waszyngtonu, gdzie przesz�y w r�ce by�ego dyplomaty Konfederacji, p�k. Johna T. Picketta. Zaproponowa� on rz�dowi ameryka�skiemu sprzeda� dokument�w za cen� 75 000 dolar�w. W ten te� spos�b przesz�y one w 1870 r. w posiadanie rz�du Stan�w Zjednoczonych, by po dwudziestu latach uzyska� zgod� Kongresu na publikacj�. Od nazwiska ostatniego przed sprzeda�� dysponenta dokument�w (Picketta) w potocznym obiegu wyst�puj� one tak�e pod nazw� �The Pickett Papers". Je�li chodzi o zawarto�� ocala�ej cz�ci archiwali�w dw�ch departament�w, to znale�� tam mo�na wszystko, co nap�ywa�o i wychodzi�o z Richmond. Zatem obok korespondencji komisarzy dyplomatycznych z sekretarzem stanu, sekretarzem marynarki i r�nymi cz�onkami w�adz, znajdujemy tak�e np. fragmenty debat parlamentu brytyjskiego i francuskiego odno�nie blokady i innych problem�w wynikaj�cych ze stanu wojny w Ameryce. Znajdujemy tam ponadto obszern� korespondencj� komisarzy z politykami europejskimi, ministrami spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii, Hiszpanii i Belgii, a ponadto liczne wycinki prasowe, dane statystyczne itd. Na potrzeby pracy Autor wykorzysta� seri� drug� omawianego wydawnictwa. Istotn� podstaw� �r�d�ow� dla okre�lenia stanowiska Kongresu w interesuj�cych Autora kwestiach jest publikowany w okresie wojny Journal o f the Congress of the Confederate States of America, 1861 - 65. �r�d�o to stanowi zapis obrad plenarnych oraz dyskusji podejmowanych w poszczeg�lnych komitetach Kongresu konfederackiego w ca�ym okresie czterech lat wojny. 10 Pozycj� prezydenta, kt�remu konstytucja gwarantowa�a szerokie uprawnienia w zakresie kszta�towania polityki zagranicznej pa�stwa, okre�la wydawnictwo pod nazw� A Compilation of the Messages and Papers of the Confederacy Including the Diploma-tic Correspondence, 1861 - 1865. Zawiera ono liczne przem�wienia i or�dzia prezydenta kierowane do Kongresu. Autor wykorzysta� ponadto wydawnictwo ukazuj�ce dzia�ania dyplomacji Unii, publikowane od 1861 r. U.S. Papers Relat-ing to Foreign Affairs. W grupie wydawnictw �r�d�owych znajduj� si� ponadto �r�d�a statystyczne, kt�rych wykorzystanie by�o niezb�dne zw�aszcza w odniesieniu do problematyki zwi�zanej z wp�ywem teorii �King Cotton" na sfer� stosunk�w ��cz�cych Konfederacj� z Europ�. �r�d�a te stanowi� dobr� ilustracj� gospodarczych przes�anek decyzji politycznych podejmowanych po obu stronach Atlantyku. Osobn� grup� �r�de� stanowi� pami�tniki, wspomnienia i listy pisane w czasie lub po zako�czeniu wojny secesyjnej przez komisarzy i polityk�w Konfederacji, przedstawicieli handlowych oraz oficer�w marynarki. Wymieni� tu nale�y przede wszystkim wspomnienia Jamesa Masona � komisarza dyplomatycznego w Wielkiej Brytanii, Jamesa Bullocha � organizatora floty wi Europie, czy Raphaela Seemensa -- dow�dcy kr��ownika �Sumter", a nast�pnie �Alabama". Nieco mniejsz� wag� z punktu widzenia prowadzonych w pracy rozwa�a� maj� prace prezydenta Konfederacji Jeffersona Davisa i wiceprezydenta Alexandra Ste-phensa. Z drugiej strony dysponujemy �r�d�ami konfrontuj�cymi: wspomnieniami Johna Bigelowa - - konsula, a nast�pnie ministra USA w Pary�u, Charlesa F. Adamsa i Benjamina Morana �� przedstawicieli rz�du Unii w Londynie, ponadto pami�tnikami Williama Sewarda, sekretarza stanu w rz�dzie Lincolna oraz hr. Adama Gurowskiego � uwa�nego obserwatora i zarazem uczestnika wydarze�. Mo�liwo�� konfrontacji opinii i relacji obu stron jest tym cenniejsza, i� cz�sto, jak np. we wspomnieniach Jamesa Bullocha, w�asny punkt widzenia autora kryje si� nie w warstwie s�ownej, lecz konstrukcji pracy. 11 Na szczeg�ln� uwag� zas�uguj� pami�tniki, wspomnienia i dzienniki podr�y ludzi nie zwi�zanych z polityk� � plantator�w, os�awionych lady's oraz przybysz�w z Europy lub r�nych stron Ameryki. Razem wzi�te stanowi� fascynuj�cy dokument epoki i tym samym pozwalaj� okre�li� warunki, w jakich rodzi�y si�, funkcjonowa�y i upada�y koncepcje stanowi�ce tre�� kon-federackiej polityki zagranicznej. Kolejn� grup� �r�de� wykorzystanych przy przygotowywaniu niniejszej ksi��ki, stanowi wsp�czesna temu publicystyka. Opr�cz pozycji zwartych pomocne by�y r�wnie� materia�y publikowane przed wojn� w magazynie �De Bow's Review", kt�ry u�ycza� swoich �am�w m.in. dla propagator�w teorii �King Cotton". Ponadto wykorzystano tygodnik ,,Index Weekly" wydawany przez Konfederacje w Londynie od 1862 r. Pismo to jest warte szczeg�lnej uwagi. Wydaj�c je w stolicy Wielkiej Brytanii, Konfederacja uczyni�a ze� narz�dzie propagandy skierowanej na odbiorc� europejskiego 3. Z innych tytu��w prasowych wykorzystanych w pracy zatrzyma� si� trzeba przy �New York Times". Publikowane w tym najpowa�niejszym, ukazuj�cym si� na P�nocy dzienniku artyku�y, pozwalaj� okre�li� reakcje Unii na inicjatywy i dzia�ania podejmowane przez dyplomacj� strony przeciwnej. Tym samym przez swoist� konfrontacj� umo�liwiaj� okre�lenie zasi�gu i stopnia realizacji zamierze� Konfederacji. Omawiane �r�d�o jest ponadto cennym �r�d�em ze wzgl�du na ukazuj�ce si� w nim przedruki dokument�w... Konfederacji, gdy� bardzo cz�sto dokumenty konfederackie trafia�y z r�nych przyczyn w r�ce przeciwnika. Ten za�, chc�c je wykorzysta� dla potrzeb w�asnej propagandy, publikowa� w prasie wi�kszo�� przechwyconych dokument�w. W ten spos�b dochowa�o si� w pe�nym brzmieniu wiele dokument�w, kt�rych nie znajdujemy w �Pickett Papers" lub innych prezentowanych wy�ej wydawnictwach �r�d�owych