... masz przeżywać życie, a nie je opisywać.
130. Sposób badania objawu Derbolowskiego. Ryc. 131. Ró¿na lokalizacja reakcji bólowej podczas wykonania testu ³¹kotkowego wg Bóh- lera (u góry - konflikt ³¹kotkowy, u do³u entezo- patia (lig. collaterale mediale). u³atwiæ poruszanie siê w tym zawi³ym arsenale œrodków diagnostycznych, poni¿ej przedstawiono najwa¿niejsze z nich w ujêciu alfabetycznym, pomijaj¹c opis przedstawionych w tym rozdziale i rozwijaj¹c nieco tylko te, które nie zosta³y dostatecznie przedstawione w innych czêœciach podrêcznika. Przedstawiono je raczej pod k¹tem ich przydatnoœci, ni¿ szczegó³owej techniki badania i pe³nej interpretacji uzyskiwanych wyników, ilustruj¹c tylko niektóre z nich i odsy³aj¹c Czytelnika w tym wzglêdzie do odpowiednich opracowañ. Wa¿niejsze objawy i testy przydatne w praktyce fizjoterapeutycznej Objaw „bolesnego ³uku" jest wyrazem konfliktu (stenozy) pomiêdzy sto¿kiem œciêgnistym pierœcienia rotatorów a dachem panewki stawu ramienno-³opatkowego. Ból pojawia siê w trakcie odwodzenia oraz przywodzenia koñczyny górnej w zakresie 90-120 stopni. Badanie pacjenta dla potrzeb fizjoterapii 295 Objaw Bonneta dotyczy podra¿nienia bólowego nerwu kulszowego przez nadmiernie napiêty miêsieñ gruszkowaty, w trakcie przywiedzenia i rotacji wewnêtrznej biodra przy zgiêtym kolanie. Objaw Bragarda pojawia siê podczas biernego napinania podra¿nionego bólowo nerwu kulszowego poprzez grzbietowe zgiêcie stopy. Posiada znaczn¹ wartoœæ ró¿nicuj¹c¹ w stosunku do objawu Lasegue'a. Objaw Brudziñskiego (p. objaw Kerniga). Objaw cofania dotyczy stawów krzy¿owo-biodrowych. Przy normalnej, symetrycznej ich funkcji, kolec biodrowy tylny górny po stronie przyci¹gniêtej do klatki piersiowej koñczyny dolnej (w pozycji stoj¹cej) wpierw ustawia siê wy¿ej (na skutek przeniesienia ciê¿aru cia³a na nogê podporow¹) a nastêpnie nieco g³êbiej ni¿ po stronie nogi podporowej. Ryc. 132. Badanie objawu cofania. Objaw Derbolowskiego jest wyrazem funkcjonalnego skrêcenia miednicy i manifestuje siê pojawieniem „rzekomej" nierównoœci koñczyn dolnych w trakcie przejœcia do siadu prostego. Objaw Duchenne'a (i objaw Trendelenburga) jest wyrazem kompensacyjnego przemieszczenia segmentów cia³a w przypadku niedostatecznej stabilizacji miednicy w p³aszczyŸnie czo³owej (opadania miednicy w jednono¿nym staniu, po stronie nogi wolnej). Objaw Flamengo wyzwalany jest w formie statycznej (stanie jednonó¿) lub dynamicznej (podskoki na jednej nodze). Pojawienie siê bólu w okolicy spojê- 296 Podstawy fizjoterapii nia ³onowego i/lub stawów krzy¿owo-biodrowych wskazuje na przeci¹¿eniow¹ dysfunkcjê miednicy. Objaw Fromenta, zwany inaczej gazetowym, jest wyrazem kompensacji os³abionego miêœnia przywodziciela kciuka. Mechanizm wyrównawczy objawia siê zgiêciem stawu miêdzypaliczkowego kciuka podczas próby wykonania chwytu szczypcowego (np. mocnego uchwycenia kartki papieru pomiêdzy kciukiem i palcem wskazuj¹cym). Objaw Godfreya (tzw. grawitacyjny test szufladkowy) dotyczy ewentualnego stopniowego przesuwania siê podudzia w stosunku do uda przy zgiêtym stawie kolanowym (70-90°) i podpartej stopie. Przesuwanie to œwiadczy o tylnej niestabilnoœci stawu kolanowego (uszkodzenie wiêzad³a krzy¿owego tylnego oraz podkolanowego: skoœnego i ³ukowatego). Objaw Gowersa jest wyrazem czynnoœciowej kompensacji niedomogi antygrawitacyjnych miêœni koñczyn dolnych, a czêœciowo i tu³owia, podczas zmiany pozycji cia³a na pionow¹ (p. ryc. 120). W tych przypadkach utrzymanie tej ostatniej jest zwykle mo¿liwe dziêki mechanizmowi Puttiego (p. ni¿ej). Objaw Kerniga dotyczy wzrostu dolegliwoœci bólowej o charakterze rwy kulszowej podczas biernego zginania g³owy (objaw Brudziñskiego) lub W^W^i palucha (w³aœciwy objaw Kerniga) w le¿eniu ty³em z rêkami splecionymi poza g³ow¹. Dodatni objaw mo¿e œwiadczyæ o podra¿nieniu opony lub korzonków. Objaw kolanowy polega na niejednakowo wysokim ustawieniu kolan w Je¿eniu ry³em z nogami zgiêtymi w biodrach i kolanach. Dodatni objaw œwiadczy o skróceniu d³ugoœci bezwzglêdnej jednego uda, wskutek zmniejszenia wysokoœci g³owy koœci udowej. Objaw ko³a zêbatego polega na skokowym puszczaniu oporu, jaki stawia miêsieñ z wzmo¿onym napiêciem (ze sztywnoœci¹) podczas wykonywania ruchu. Jest on wyrazem choroby uk³adu pozapiramidowego. Objaw ko³ysania siê cia³a dotyczy wychwiañ rzutu œrodka ciê¿koœci w pozycji stoj¹cej, w granicach m.w. 0,9-2,7 cm. Objaw ten jest wyrazem dynamicznego charakteru regulacji postawy cia³a, a w przypadku niedomogi systemu regulacyjnego wielkoœæ wyclrwiañ mo¿e byæ znacznie wiêksza. Objaw kwadrygi polega na kolejnym uciskaniu œciêgna zginaczy palców w obrêbie przedramienia, co powoduje zginanie siê odpowiednich palców. Ujemny objaw dla danego palca (brak zgiêcia) œwiadczy o uszkodzeniu œciêgna. A 296 Podstawy fizjoterapii nia ³onowego i/lub stawów krzy¿owo-biodrowych wskazuje na przeci¹¿eniow¹ dysfunkcjê miednicy