... masz przeżywać życie, a nie je opisywać.

Chodzi tu o znanego w tradycji muzu³mañskiej Ezdrasza, który w sto lat po swojej œmierci mia³ zmartwychwstaæ i podyktowaæ z pamiêci ca³¹ Bibliê hebrajsk¹, która zaginê³a w czasie wygnania ¯ydów do Babilonu (niewola babilofiska). ¯ydzi, jak g³osi tradycja, uznali, i¿ by³o to mo¿liwe tylko dlatego, ¿e Ezdrasz by³ synem Boga. Muhammad najwidoczniej s³ysza³ o niezwyk³ym szacunku, jakim cieszy³ siê Ezdrasz w spo³ecznoœci ¿ydowskiej, jako odnowiciel tej spo³ecznoœci po niewoli babiloñskiej. 36 Liczba miesiêcy u Boga - muzu³manie przyjêli kalendarz ksiê¿ycowy, którego 12 miesiêcy maj¹ alteroarywnie po 29 i 30 dni, czyli 354 dni w roku; w akreœlonych odstêpach czasu s¹ "wstawiane", w cyklu 30-letnim, miesi¹ce "przestêpne". 37 Przesuniêcie miesi¹ca jest tylko pomno¿eniem niewiary - tzn. przesuniêcie œwiêtego miesi¹ca jest pomno¿eniem niewiary. 38 Dlaczego¿...tak ci¹¿ycie ku ziemi? - tzn. zwieszacie g³owy, a wiêc tracicie odwagê. Chodzi tu o pochód pod Tabuk. 40 kiedy on by³ drugim z dwóch. Kiedy oni obydwaj byli w grocie - jak mówi tradycja, towarzyszem Muhammada w czasie jego tajemniczej ucieczki z Mekki by³ Abu Bakr, jego póŸniejszy nastêpca. Obydwaj mieli siê ukrywaæ przez kilka dni w pewnej grocie w pobli¿u Mekki, zanim wyruszyli do Medyny. 43 Dlaczego ich pozostawi³eœ - tzn. dlaczego pozwoli³eœ im pozostaæ z dala od wojny. 49 Pozwól mi - pozostaæ w domu, nie uczestniczyæ w pochodzie wojennym. 52 Czy¿ wy oczekujecie dla nas czegoœ innego ni¿ dwóch najpiêkniejszych? - tzn. dwóch najpiêkniejszych nagród: zwyciêstwa i raju po œmierci. 53-57 Wa¿ne wersety z punktu widzenia teologicznego. Jest tu bowiem zdefiniowana zasada, ¿e dobre dzie³a, dobre uczynki nie ratuj¹ wiary, tzn. wiara jest decyduj¹ca: nie pomog¹ nic dobre uczynki bez wiary. 60 których serca zosta³y pozyskane -chodzi tu prawdopodobnie o pozyskanie znacznych rodów mekkañczyków przez dary. A wiêc specjalna czêœæ prawem przepisanej ja³mu¿ny zosta³a przydzielona mieszkañcom Mekki, poprzednim wrogom islamu i Muhammada, którzy siê nawrócili po opanowaniu miasta przez Proroka. 70 I o miastach wywróconych do fundamentów - tzn. o Sodomie i Gomorze. 74 Komentatorzy doszukuj¹ siê w tym wersecie aluzji do rzekomego zamachu na ¿ycie Muhammada po jego powrocie spod Tabuk. 81 Cieszyli siê ci, których pozostawiono w ich mieszkaniach - chodzi tu o tych, którzy nie brali udzia³u w pochodzie pod Tabuk, prawdopodobnie o nowo nawrócone plemiona beduiñskie. 90 niektórzy spoœród Beduinów - Beduini zwi¹zani przymierzem z Prorokiem. 91 Nie ma przeciwko czyni¹cym dobro ¿adnej drogi - tzn. nie pope³niaj¹ przewinienia ci, którzy nie bior¹ udzia³u w wojnie z powodu choroby lub s³abego zdrowia. 93 prosz¹ ciê o pozwolenie - tzn. prosz¹ o pozwolenie pozostania w domu. 95 Oni bêd¹ zaklinaæ was na Boga...¿ebyœcie siê od nich odwrócili - tzn. ¿ebyœcie siê powstrzymali od zemsty na nich. 100 A z tych, którzy przybyli pierwsi spoœród muhad¿irów i ansarów - muhad¿irowie to mekkañczycy, którzy siê pierwsi nawrócili na islam i "wywêdrowali" z Prorokiem do Medyny; ansarowie - "pomocnicy", to ci, którzy przyjmowali i popierali Proroka w Medynie. 107 którzy sobie przygotowali Meczet dla sprzeciwu i niewiary - zgodnie z tradycj¹ muzu³mañsk¹, chodzi tu o tzw. "meczet szkodliwoœci" (masgid ad-du'ar), który zosta³ za³o¿ony przez pobo¿nego hanifa czy mnicha, niejakiego Abu Amira (misjonarza chrzeœcijañskiego z Syrii, jak podaj¹ niektóre ¿ród³a, zreszt¹ ma³o wiarygodne), dla w³asnego kultu i niejako dla konkurencji z Prorokiem; zbudowanie tej œwi¹tyni mia³o miejsce tu¿ przed ekspedycj¹ pod Tabuk. Po powrocie z ekspedycji Muhammad kaza³ spaliæ tê œwi¹tyniê. ByE mo¿e, by³ to pocz¹tek jakiejœ schizmy czy te¿ rywalizacji wrogich Prorokowi medyñczyków, trudno wyjaœniæ. 10.JONASZ W imie Boga Milosiernego i Litosciwego 1 Alif. Lam. Ra. To sa znaki Ksiegi madrej . 2 Czy to jest dziwne dla ludzi, ze objawilismy jednemu sposród was: "Ostrzegaj ludzi i glos radosna wiesc tym, którzy uwierzyli, iz beda mieli zaslóge szczerej wiernosci u swego Pana"? Mówia niewierni: "To na pewno jest czarownik!" 3 Zaprawde, Pan wasz - to Bóg, który stworzyl niebiosa i ziemie w ciagu szesciu dni; nastepnie umocnil sie na tronie, sprawujac rzad wszelkich spraw. Nie ma oredownika bez Jego zezwolenia. To jest dla was Bóg, wasz Pan, przeto czcijcie Go! Czyz wy sie nie opamietacie? 4 Do Niego powrócicie wy wszyscy. Obietnica Boga jest prawda! Zaprawde, On stwarza po raz pierwszy, a potem powtarza stworzenie, by zaplacic wedlug slusznosci tym, którzy uwierzyli i pelnili dobre dziela. A dla tych, którzy nie uwierzyli, bedzie napój wrzacy i kara bolesna za to, iz byli niewiernymi. 5 On jest Tym, który uczynil slonce jasnoscia, a ksiezyc swiatlem; i który wyznaczyl dla niego fazy, abyscie znali liczbe lat i rachunek. Bóg stworzyl to niewatpliwie w calej prawdzie, rozdzielajac znaki dla ludzi, którzy wiedza. 6 Zaprawde, w kolejnej zmianie nocy i dnia, jak i w tym, co stworzyl Bóg w niebiosach i na ziemi, sa znaki dla ludzi bogobojnych! 7 Zaprawde, dla tych, którzy nie maja nadziei na Nasze spotkanie i którzy zadowalaja sie zyciem tego swiata, i znajduja w nim upodobanie, a zaniedbuja Nasze znaki 8 - miejscem schronienia bedzie ogien, za to, co oni czynili. 9 Zaprawde, tych, którzy uwierzyli i którzy pelnili dobre dziela, Pan poprowadzi droga prosta w nagrode za ich wiare. Beda plynac u ich stóp strumyki w Ogrodach szczesliwosci