... masz przeżywać życie, a nie je opisywać.
niżej), wpływ na gospodarkę wapniową. W komórkach tych stwierdzono poza tym dużą zawartość 5-hydroksytryptaminy oraz dopamiry. O/YNONOŚĆ GRUCZOŁU TARCZOWEGO. Nabłonek pęcherzyków tarczycy wydziela do ich światła koloid magazynujący hormon tarczycy tyroglobulinę. Prócz tego w koloidzie występuje enzym rozkładający tyra globulinę na składnik białkowy i bogatą w jod tyroksynę, przenikającą przez ścianę pęcherzyka do naczyń krwionośnych i limfatycznych. Według najnowszych poglądów proces ten zachodzi w następujący sposób:nabłonek pęcherzyka wydziela najpierw rzadką wydzielinę do światła pęcherzyka-jest to tzw. k o I o i d-nośnik hormonu tarczycy. Koloid stanowi przeważnie jednorodną substancję białkową posiadającą większy współczynnik załamywania światła niż woda. Zawiera on. tyroglóbulmę związaną z jodem i nukleoproteid nie zawierający jodu. Do budowy tyra globuliny potrzebny jest jod, który gruczoł tarczowy może pobrać z krwi w ciągu minuty i skoncentrować w komórkach nabłonkowych. Wewnątrzkomórkowe wiązanie się z jodem prowadzi do budowy dwujodotyrozyry, która dopiero łączy się z globuliną. Ostatecznie tyroglobulina jest wydzielana do światła pęcherzyka. Działanie tyroksyny w ustroju polega na wzmaganiu jego spoczynkowej przemiany materii, a w szczególności procesów spalania. Czynność tarczycy, jak również i jej rozwój, uzależnione są od wydzielania przez przysadkę hormonu tyrotropowego. U płazów od czynności dokrewnej tarczycy, pośrednio i od przysadki, uzależniony jest proces metamorfozy, przeobrażania się kijanki. Produkcja hormonu tarczycy uzależniona jest od dostarczania ustrojowi z pokarmami i wodą odpowiedniej ilości jodu. Niedobór lub brak tego pierwiastka, co występuje często w okolicach podgórskich, ogranicza lub uniemożliwia syntezę hormonu, co z kolei obniża przemianę spoczynkową. Równocześnie z tym tarczyca powiększa się i powstaje obraz wola. Pęcherzyki takiej tarczycy powiększają się znacznie, a nabłonek ich ulega spłaszczeniu. Jeżeli zaburzenia te występują u osób młodych, proces wzrastania jest zahamowany i może powstać wzrost karłowaty. Wraz z tym zahamowaniu ulega rozwój narządów płciowych i rozwój psychiczny-powstaje obraz matołectwa(cretinismus). Ponadto wystąpić może tzw. obrzęk śluzowaty skóry(mgaoedemc). Przeciwnie działa na ustrój nadmierna produkcja hormonów tarczycy, wywołując objawy nadczynności tarczycy. Najczęstszym jej przejawem jest tzw. choroba Gravesa-Basedowa, występująca przeważnie u kobiet. Połączona jest ona ze wzmożeniem przemiany spoczynkowej, powoduje wychodzenie, wzmożoną pobudliwość układu nerwowego i wytrzeszcz gałek ocznych. Tarczyca jest wówczas zwykle powiększona, pęcherzyki są drobne, wysłane wysokim nabłonkiem walcowatym, zawierają mało koloidu, hormon nie nagromadza się w nich i szybko przechodzi do krwi. NACZYNIA I NERWY GRUCZOŁU TARCZOWEGO. Gruczoł tarczowy jest szczególnie obficie zaopatrzony w naczynia i nerwy. Zwłaszcza naczynia krwionośne są duże i bardzo liczne. To bogate zaopatrzenie jest dowodem, jak ważną rolę odgrywa hormon gruczołu w gospodarce ustroju. Tętnice. Uwagi ogólne. Wszystkie gruczoły o wydzielaniu wewnętrznym mają szczególnie obfite zaopatrzenie naczyniowe w porównaniu do gruczołów o wydzielaniu zewnętrznym. Dzięki temu możliwe jest szybkie oddawanie hormonu bez większego zagęszczenia w pęcherzykach. Główne źródło zaopatrzenia tętniczego gruczołu tarczowego stanowią obustronne 1 t. tarczowe górne(gałęzie 11, szyjnych zewnętrznych)oraz 11, tarczowe dolne(gałęzie 11, podobojczykowych). Zaopatrują one przede wszystkim oba wielkie płaty boczne. Wezmą-rozwojowa część starsza, choć znacznie mniejsza-nie otrzymuje większych, samodzielnych gałęzi, lecz przeważnie gałązki drobniejsze z naczyń płatów bocznych. Czasem tylko, choć niezbyt rzadko, do węziny dochodzi samodzielna, nieparzysta t. tarczowa naj niższa(T. Ul), przeważnie gałąź pnia ramienna-głowowego lub łuku aorty. Każda z głównych czterech 11, tarczowych pod względem grubości odpowiada mniej więcej t. promieniowej. Tarczyca jest znacznie silniej ukrwiona niż np. każda z obu nerek. T. tarczowa dolna, choć zwykle mniej więcej tej samej grubości co górna lub nieco tylko od niej silniejsza, jest mniej stała od górnej, która u człowieka występuje bardzo regularnie. W przypadkach endemicznego wola t. tarczowa dolna jest naczyniem większym i ważniejszym. 739. 6746 Y. ćyęęęgęęy. s'rś:. Zespolenie poprzeczne cj. t. --**'. iłijł(non ć c*g Y. Q 94664. śaQsZs-Q. SQ Xś. W 84 śż ś 3. W związku ze znaczną przesuwalnością gruczołu w kierunku pionowym wszystkie zaopatrujące go naczynia przebiegają łukowato:mają więc pewne długości zapas o w e. Części te leżą w warstwach powięzi tarczowej i w zależności od położenia narządu albo górne, albo dolne naczynia wyprostowują się lub też odwrotnie-układają w esowate pętle zapasowe(ryc. 448). Z e s p o I en i a. W obrębie gruczołu wszystkie cztery 11, tarczowe łączą się z sobą licznymi zespoleniami wewnątrzgruczołowymi, wytwarzając tętniczą sieć 1 a re z o w ą(rete thgroideum). Zespolenia powstają zarówno między naczyniami górnymi i dolnymi, jak i między naczyniami stron obu. Są to przy tym prawdziwe zespolenia międzytętnicze, nie ograniczające się do obszaru włosowatego. Powyższe łańcuchy naczyniowe wewnątrzgruczołowe umożliwiają podwiązanie jednego z głównych dopływów bez widocznego zmniejszenia czynności narządu. Z licznych zespoleń tętniczych najbardziej regularnie występuje łuk na górnym brzegu węziny:mogą w nim brać udział wszystkie cztery tętnice. Ale nawet jeżeli wszystkie cztery główne pnie będą podwiązane, miąższ gruczołu nie ulega martwicy. Nawet wydzielanie hormonu nie ustaje całkowicie