v...

Serwis znalezionych fraz

... masz przeżywać życie, a nie je opisywać.

Workers' Compensation Appeals Board of the State of California, 1982). S�d uzna�, �e z�e traktowanie w miej- scu pracy mo�e spowodowa� szkody psy- chiczne i stres, za co mo�na domaga� si� za- do��uczynienia. W innej zn�w sprawie s�d oddali� pozew policjanta, kt�ry domaga� si� odszkodowania za stres wywo�any prac�. W uzasadnieniu wyroku podano, �e osoba godz�ca si� na prac� w policji godzi si� r�w- nie� na stres zwi�zany z tym zawodem. Poli- cjantowi przyznano jednak odszkodowanie za straty fizyczne (owrzodzenie �o��dka) wywo�ane stresuj�c� prac� {Egeland u City ofMinneapolis, 1984). Oparcie obrony na domniemaniu stresu wymaga du�o wyobra�ni, a nawet niebywa- �ej umiej�tno�ci tworzenia mit�w. Udowod- nienie, �e dany stresor ma zwi�zek przyczy- nowy z konkretnym zaburzeniem psychicz- nym i uzasadnia ��danie odszkodowania w przypadku niesprawno�ci poszkodowane- go lub przemawia za z�agodzeniem kary wy- mierzanej przest�pcy, jest trudne i wymaga zasi�gni�cia opinii bieg�ych psycholog�w i psychiatr�w. W wi�kszo�ci przypadk�' strony polegaj� na opiniach swoich eksper- t�w. Najwa�niejsze z punktu widzenia pro cedury s�dowej jest jednak zebranie do- statecznej liczby dowod�w, �e domniema- ny stresor wi��e si� w spos�b oczywisty z zachowaniem b�d�cym przedmiotem roz- prawy. Domaganie si� rekompensat za szkody zar�wno rzeczywiste, jak i zmy�lone, a rze- komo spowodowane stresem, nie zejdzie z wokand s�dowych. Dawniej przyj�to uwa- �a�, �e stresor musi by� tak pot�ny, by �wy- kracza� poza ramy normalnych dozna�". Ostatnie zmiany w DSM-IV wyeliminowa�y jednak ten wym�g, czego konsekwencj;| by�o orzeczenie s�du (Means v. Baltimore County, 1977), w kt�rym czytamy, �e zesp�l stresu pourazowego uzasadnia ��danie od- szkodowania za utrat� zdrowia w sytuacji, gdy bodziec psychiczny w postaci my�li lub wspomnienia wywo�uje chorob� psychiczn� lub zawodow�. Poniewa� objawy zaburze� stresowych s� r�norakie i trudno jest z g�ry przewidzie� dolegliwo�ci spowodowane przez stresuj�ce wydarzenia, mo�na podej- rzewa�, �e kwestia ustalenia wyra�nego zwi�zku przyczynowego pomi�dzy stresora- mi a zwi�zanymi z nimi domniemanymi ob- jawami d�ugo jeszcze pozostanie plag� ame- ryka�skich s�d�w. STRESZCZENIE Nasze reakcje na stresuj�ce sytuacje uwarunkowane s� wieloma czynnikami. Zale�� one nie tylko od inten- sywno�ci stresu, lecz i od wcze�niejszej podatno�ci osoby. Reakcj� na sytuacj� konfliktow� mo�emy r�nie ocenia� w zale�no�ci od tego, czy mamy do czynienia z konfliktem typu zbli�enie - unikanie, zbli�enie - zbli- �enie czy te� unikanie - unikanie. Istnieje ogromna r�norodno�� stresorow psychospo�ecznych i reakcji na nie. Staraj�c si� przezwyci�y� stresuj�ce wydarzenie, mo�emy zareagowa� w spos�b zorientowany na za- danie lub zorientowany na obron�. Oddzia�ywanie bardzo silnego lub d�ugotrwa�ego stresu mo�e spowodo- wa� liczne niekorzystne problemy psychiczne i fizyczne. PSYCHOLOGIA ZABURZE� 249 W DSM-IV wyodr�bniono dwie kategorie problem�w dotycz�cych reakcji na stresuj�ce sytuacje: zaburzenia przystosowania i zesp� stresu pourazowego, kt�re zalicza si� do zaburze� l�kowych. Wiele stosunkowo cz�- sto wyst�puj�cych stresor�w (bezrobocie, utrata bliskiej osoby spowodowana �mierci�, separacja czy roz- w�d) mo�e by� przyczyn� ogromnego stresu i nieprzystosowania psychicznego, prowadz�cych do zaburze� przystosowania. Silniejsze zaburzenia psychiczne wyst�puj�ce w nast�pstwie urazu lub szczeg�lnie stresu- j�cych sytuacji (jak na przyk�ad gwa�t, walka zbrojna, uwi�zienie, status zak�adnika, przymusowe przesiedle- nie lub tortury) mo�emy zaliczy� do kategorii PTSD. Zaburzenia te powoduj� rozmaite objawy, takie jak na- tr�tne my�li i powtarzaj�ce si� koszmary senne zwi�zane z danym wydarzeniem, silny l�k, unikanie bod�c�w kojarz�cych si� z urazem oraz zwi�kszone pobudzenie, objawiaj�ce si� chronicznym napi�ciem, niepokojem, bezsenno�ci�, zmniejszeniem zdolno�ci koncentracji i os�abianiem pami�ci oraz depresj�. Je�li objawy utrzy- muj� si� p� roku lub d�u�ej po traumatycznym wydarzeniu, rozpoznajemy w�wczas odroczony zesp� stresu pourazowego. Do za�amania pod wp�ywem nadmiernego stresu przyczynia si� wiele czynnik�w, a nale�� do nich nat�- �enie i stopie� dokuczliwo�ci stresuj�cej sytuacji, czas jej trwania, konstytucja fizyczna jednostki i poziom przy- stosowania osobowo�ci przed wydarzeniem, a tak�e spos�b, w jaki jednostka radzi sobie p�niej z problema- mi. W wielu przypadkach objawy cofaj� si� wraz ze zmniejszeniem si� stresu, szczeg�lnie je�li dana osoba poddana zostanie wspieraj�cej psychoterapii. W skrajnych przypadkach mamy do czynienia z trwa�ym usz- czerbkiem na zdrowiu lub zaburzeniem op�nionym, kt�re wyst�puje dopiero po pewnym czasie od zaistnie- nia urazu. Zesp� stresu pourazowego ze zmiennym szcz�ciem bywa ostatnio wykorzystywany przez obro�c�w w procesach kryminalnych, a tak�e cywilnych dla wyt�umaczenia dewiacyjnych zachowa� odbiegaj�cych od normy lub dla uzasadnienia ��dania odszkodowania za doznane straty. W niekt�rych sytuacjach, szczeg�l- nie gdy mia� miejsce silny uraz, �atwo uwierzy�, �e nieprzystosowane zachowanie jest wynikiem wp�ywu trau- matycznego wydarzenia. S� jednak sytuacje, w kt�rych trudno ustali� taki zwi�zek przyczynowy

Darmowy hosting zapewnia PRV.PL