... masz przeżywać życie, a nie je opisywać.

Nazwa ta pochodzi od sBowa  szoBdra" lub  szoldre", co w jzyku u|ywanym w [redniowiecznej Polsce oznaczaBo szynk. ByBo to ciasto pieczone w formie niewielkiego chlebka nadziane kieBbas i upieczone w piekarniku. Poza sw funkcj czysto konsumpcyjn  murzyny" speBniaBy równie| inn funkcj. StanowiBy one wraz z kroszonkami swoistego rodzaju rewan| za mokry dyngus, który w drugi dzieD [wit urzdzano ku uciesze wszystkich dziewczt i dzieci. W[ród napojów spo|ywanych z okazji [wit znalez mo|na byBo kaw prawdziw zwan  bonkafejem" lub  kaw ziarnkow", wina domowego wyrobu, ciemne piwo lub  swojski tej" czyli herbat zioBow uzyskiwan dziki poBczeniu kilku gatunków zióB. Ten ostatni napój obok kawy zbo|owej podawano jednak gBównie w rodzinach ubo|szych, gdzie równie| drogie wdliny zastpowano jajecznic czyli sma|onk, lub tzw.  jajecznikami", a wykwintne ciasta najwy|ej plecionk dro|d|ow lub koBoczem z posypk. O ile pierwszy dzieD [wit spdzano w gronie najbli|szej rodziny i ograniczano si w nim do podawania zimnych potraw, o tyle drugi dzieD zwany  lanym poniedziaBkiem", byB zgoBa odmienny. Ju| od wczesnego poranka mBodzie| nie tylko gwoli tradycji, lecz równie| ku ogólnej Nie bdzie nigdy uczestnikiem nieba Ten, co gBodnemu po|aBuje chleba. 169 wesoBo[ci, braBa czasem nawet mimo woli udziaB w dyngusie. ZwBaszcza mBode dziewczta, które zlane nieraz caBymi wiadrami wody musiaBy swych  dobroczyDców" obdarowywa talerzem kroszonek, wspomnianym wcze[niej  murzynem", kawaBkiem [witecznej szynki czy kieBbasy, lub jak w przypadku okolic Kozla, upieczonym z ciasta piernikowego jajkiem ozdobionym lukrem. Dyngus trwaB caBy dzieD, a okazj ku kolejnym oblewaniom dawaBy odwiedziny krewnych i znajomych, które, w tym dniu byBy zwyczajowym obowizkiem. Przybyli go[cie, o ile nie uczestniczyli w [witecznym obiedzie, to z pewno[ci korzystali z obfitej  sfaczyny" czyli podwieczorka i kolacji. Obiad w drugi dzieD [wit zbli|ony byB do innych obiadów [witecznych i niedzielnych. SkBadaB si oczywi[cie z rosoBu z makaronem czyli  nudel-zupy", lub rosoBu z ziemniakami, kluseczkami z szynki, kluskami wtrobowymi, lanym ciastem lub kostk jajeczn. W[ród wielkanocnych potraw z misa podawanych w drugim dniu [wit, poza tradycyjnym królikiem przyrzdzanym na ró|ne sposoby, znalez mo|na byBo czasami schab pieczony lub sztygarski, pieczeD husarsk, rolady [lskie, jaskóBcze gniazda, pieczeD woBow, wieprzow, a w rodzinach ubo|szych kur lub koguta duszonego lub pieczonego i  karminadle" czyli inaczej  bergi" tj. kotleciki z misa mielonego