... masz przeżywać życie, a nie je opisywać.
Poza tym migrenie mog� towarzyszy� takie objawy, jak: md�o�ci, nudno�ci, biegunka, b�le �o��dka, poty... Lekarz wi�c powinien zaordynowa� odpowiednie �rodki. Dieta w takich przypadkach powinna by� lekko strawna, z ogranicze- niem w�glowodan�w i ostrych przypraw. Jasne, �e gdy migrena powsta�a na tle alergicznym, to trzeba wy��czy� z diety produkty wywo�uj�ce alergi�. Posi�ki podaje si� regularnie, uwa�aj�c, by nie dopu�ci� do zaparcia spastycznego. Nieraz te� d�u�szy czas stosowana kuracja z �sur�wki pi�kno�ci" potrafi usun�� b�le g�owy i migreny, ale prawdziwa kawa tak�e niejednokrotnie mo�e pom�c. Potrawy sma�one, t�uste, ci�ko strawne � nie nadaj� si� dla migrenowc�w. Nasz uk�ad immunologiczny Zupe�nie nowym odkryciem, o ogromnym znaczeniu � jest to, �e nasz uk�ad immunologiczny dzia�a niezale�nie od uk�adu ner- wowego. Ten�e uk�ad immunologiczny przekazuje informacje do m�- zgu, a m�zg, niejako w sprz�eniu zwrotnym, przekazuje je z po- wrotem, do tego� uk�adu. Dzi� ju� mi�dzy innymi wiadomo, �e kom�rki uk�adu odporno�ciowego mog� produkowa� ka�dy typ ho- rmonu wytwarzanego przez m�zg. Limfocyty maj� receptory do- pasowane do tych samych neuropeptyd�w, co neurony, kom�rki m�zgu. Je�li uk�ad nerwowy jest odpowiedzialny za nasze przystosowanie si� do �rodowiska zewn�trznego, a uk�ad immunologiczny broni nas przed zagro�eniami z tego� �rodowiska, to najprawdopodobniej uk�ad im- munologiczny informuje m�zg o wykryciu bakte�i i wirus�w, podobnie, jak to robi� nasze zmys�y (wzrok, s�uch, smak, zapach, dotyk...). Je�li m�zg tylko przyjmuje wiadomo�ci o zagro�eniu, to gdzie� musi by� g��wny sztab dowodzenia obronn� armi� organizmu. I tego jeszcze nie wiemy, cho� podejrzewamy uk�ad immunologiczny, �e to w�a�nie on... 148 W ka�dym razie wiadomo, �e na przyk�ad w czasie d�ugotrwa�ego stresu nadnercza zwi�kszaj� wydzielanie hormon�w, kt�re zmieniaj� zdolno�ci obronne, a wi�c immunologiczne organizmu. M�zg czy uk�ad immunologiczny? To, co kiedy� przypisywano tylko m�zgowi, dzi� trzeba dzieli� na niezale�ne czynno�ci uk�adu immunologicznego. Bywa, �e to on rz�dzi, on podejmuje decyzje � niezale�nie od m�zgu. Odkrycie nowego uk�adu komunikacji wewn�trznej, psycho-immunoendokrynologicznego mo�e wreszcie przyczyni� si� do wyja�nienia fenomenu placebo lub, na przyk�ad, magicznego wprost dzia�ania pewnych lek�w czy postaw. P�acebo to wiadomo � �oszukana" pigu�ka. Niczym nie r�ni si� od podawanych lek�w, ale sama nie jest ani lekiem, ani �adn� mog�c� dzia�a� substancj�. A jednak nieraz leczy tak samo jak prawdziwy, �dobry lek". Od dawna mawiano, �e �wiara leczy", bo wiele by�o przypadk�w, �e kto� bez lek�w wraca� do zdrowia, cho� jego �mier� by�a przez lekarzy absolutnie przes�dzona, zgodnie z wszelkimi prawami i wiedz� medyczn�. Dzi� przypuszcza si�, �e to w�a�nie uk�ad immunologiczny zadzia�a�, ale... Ale mo�na te� szkodzi� kom�rkom tego uk�adu. Na przyk�ad, substancja powstaj�ca podczas zbyt d�ugiego sma�enia mas�a, t�uszcz�w, kie�basek czy bekonu, zwana akrotein� � sprzyjaj�ca zreszt� po- wstawaniu raka � mocno i ujemnie wp�ywa na uk�ad immunologiczny. Podobnie te� jak powstaj�ca w dymie papierosowym hydrazyna. Ostatnio odkryto r�wnie�, �e bardzo wiele chor�b sk�ry wynika z zabu- rze� immunologicznych. Uczeni kanadyjscy stwierdzili, �e zbyt silny uk�ad odporno�ciowy mo�e niszczy� kom�rki trzustki, wytwarzaj�cej insulin� i w ten spos�b wywo�ywa� cukrzyc�. Gdy podczas, na przyk�ad, transplantacji jakich� organ�w podaje si� operowanemu preparaty, kt�re zmniejszaj�, a nawet niszcz� odporno�� organizmu, to nieraz doprowadzaj� one do ust�pienia objaw�w istniej�cej cukrzycy. 149 OCZY, USZY, PODNIEBIENIE A wi�c nasze � jak�e wa�ne! � zmys�y. Kto� dowcipnie powiedzia�, �e �staro�� Panu Bogu si� nie uda�a". Pesymista doda�... ��eby tylko staro��..." Ale ludzie wierz�cy gotowi byliby ca��, a przynajmniej cz�� winy zepchn�� na... cz�owieka. To on w d��eniu do wyg�d cywilizacyjnych rujnuje �rodowisko, w kt�rym �yje. To on � jak ju� nieomal 2 tysi�ce lat temu stwierdzi� Sofokles � �nie umiera, ale pope�nia powolne samob�jstwo"... Odrzutowcami i rakietami z wolna niszczy ochronn� warstw� ozonow� ponad kul� ziemsk�. Wyziewami z przemys�u unicestwia przyrod�, cho�by lasy, zatrzymuj�ce wod� deszczow� i �niegow� oraz dostarczaj�ce tlenu. Nie trzeba wojen, trz�sie� ziemi, huragan�w i innych kataklizm�w natury, by zniszczy� ziemski glob. Zrobi to powoli wci�� wzrastaj�ca liczba ludzi na ziemi; ludzi, kt�rym nigdy niczego nie jest do��. Trzeba jednak by� optymist� i wierzy�, �e co cz�owiek zepsu�, to naprawi. A t� nadziej� podtrzymuje mi�dzy innymi przyk�ad Londynu i jego Tamizy. Smog londy�ski wprost zabija� ludzi, a brudna mg�a londy�ska by�a s�ynna w �wiecie. Teraz nie ma ani mg�y, ani smogu
