... masz przeżywać życie, a nie je opisywać.

Kobieta rozpali�a niewprawn� r�k� ogie� na kominie i zacz�a piec mi�so, a tymczasem Antti opisywa� swoje przygody i pokaza� mi gar�� kosztownych kamieni, zielonych i czerwonych, kt�re wyrwa� z relikwiarza w jakim� �e�skim klasztorze. Opowiada� te�, �e widzia� tam czaszk� �wi�tego Jana Chrzciciela, ale kto� inny zd��y� po�o�y� ju� na niej �ap�. A ch�tnie by�by j� zabra� na pami�tk� tej wojny i pos�a� przez jakiego� w�drowca do katedry w Abo, �eby w ten spos�b spe�ni� dobry uczynek, gdy� w naszej ojczy�nie nie by�o tak cennych relikwii. Gdy p�niej rozmowa zesz�a na okrucie�stwo Hiszpan�w, Antti orzek�, �e nie mo�e ich zrozumie�: � Znajduj� rozkosz w torturowaniu kobiet i dzieci i w zmuszaniu ich do wszelkiego rodzaju wyst�pk�w � m�wi� � cho� uczciwy cz�owiek doznaje naj wi�kszej przyjemno�ci dzi�ki �yczliwo�ci i �askom kobiety. A w Rzymie nie brak zaiste weso�ych niewiast, kt�re ch�tnie i bez przymusu gotowe s� dzieli� �o�nierski �up i uciechy. Kobieta zapomnia�a o ro�nie, odwr�ci�a si� do nas i rzek�a: � �y�am spokojnie w domu mego ojca, kt�ry uczy� mnie �aciny. Napisa �am te� kilka g�adkich wierszy, wyst�powa�am jako �wi�ta Magdalena w nabo� nym misterium w Koloseum i zdoby�am sobie wielkie uznanie i podziw. Wyso ko urodzony pan okaza� mi swoj� sk�onno��, ale poniewa� mia� zamiar wst�pi� do stanu duchownego, m�g� mi ofiarowa� tylko niepewn� pozycj� na�o�nicy albo kurtyzany, tote� opar�am si� jego nami�tnym zakl�ciom. Zalotnikami ni� szego stanu gardzi�am. A teraz B�g pokara� mnie za moj� pych�, wykazuj�c go rzko i dobitnie, �e pobo�ne mniszki wcale nic nie trac� �lubuj�c wieczn� czys to��; lecz przeciwnie � zyskuj�. I zdaje mi si�, �e ju� nigdy nie b�d� mog�a spojrze� w oczy m�czy�nie bez odrazy. Chyba kupi� sobie za spadek ojca miej sce w jednym z tych klasztor�w, gdzie regu�a i dyscyplina nie jest przesadnie su rowa, gdy tylko wszystko b�dzie znowu jak dawniej i bandy rabusi�w przep� dzone zostan� z Rzymu. Antti odradza� jej jednak t� po�pieszn� i nie przemy�lan� decyzj�, m�wi�c, �e �atwiej wst�pi� do klasztoru ni� si� stamt�d wydosta�, oraz uprzedzaj�c, �e jeszcze nie wiadomo w og�le, czy instytucja klasztor�w zostanie utrzymana. 351 Wtedy kobieta znowu zapomnia�a o pieczonym mi�sie, kt�re zacz�o si� przypala�, i z otwartymi ustami wpatruj�c si� w nas przera�ona wydysza�a: � Czy�by nadszed� koniec �wiata i bezbronna niewiasta nie mia�a ju� �ad nej ucieczki przed wszystkimi pokusami, skoro nie b�dzie klasztor�w? Na co Antti popijaj�c wino odpar�: � I ja uwa�am, �e klasztory powinny nadal istnie� w jakiej� formie, co by to bowiem by�o, gdyby�my nie mieli ju� gdzie zamyka� brzydkich, niedobrych i z�o�liwych bab. Ale wy, szlachetna panienko, nie macie chyba �adnej cielesnej wady, a i wasze oblicze ogl�da si� z przyjemno�ci�, tote� radz� wam powa�nie raz jeszcze przemy�le� swoje postanowienie. Podni�s� mi�so z ognia, pow�cha� je, odkroi� przyw�glone cz�ci i zabrali�my si� do jedzenia, popijaj�c przypalone mi�so obficie winem. A gdy ukry�a twarz w d�oniach, szlochaj�c nad swoj� bezradno�ci� i opuszczeniem, Antti pociesza� j� i namawia� do jedzenia i picia wraz z nami, m�wi�c, �e nic tak nie poprawia nastroju i nie rozja�nia w g�owie jak kilka �yk�w wina i �e �ycie nie jest a� tak czarne, jak jej si� to wydaje, a ju� na pewno nieraz smakuje lepiej ni� przypalone mi�so. Jego proste i dowcipne s�owa pocieszy�y j� tak, �e spr�bowa�a si� do nas u�miechn�� poprzez �zy i rzek�a: � Doprawdy, jestem niewdzi�czna i zapominam o obowi�zkach gospody ni, a wasza �yczliwo�� ka�e mi �a�owa�, �e nie po�wi�ca�am si� wi�cej sztuce gotowania ni� wierszom i nabo�nym widowiskom. Mo�e macie s�uszno�� i istot nie mog�o mnie spotka� co� jeszcze gorszego. Cho� to s�aba pociecha, zadowa lam si� ni� i jedyn� moj� trosk� jest teraz, w jaki spos�b si� wam odwdzi�czy� i odp�aci� za wasz� dobro�, skoro nie umiem nawet usma�y� mi�sa, tak jak lubi cie. Je�li chcecie, przeczytam wam kilka pi�knych strof albo odegram par� kwe stii �wi�tej Magdaleny w widowisku pasyjnym, w kt�rym zdoby�am taki po klask. Antti podzi�kowa� pi�knie za jej dobre ch�ci, m�wi�c, �e jest prostym i nieuczonym cz�owiekiem i �e musi my�le� o swoim mieszku i pikinierach, kt�rych zaniedbywa� ju� dostatecznie d�ugo. A do mnie zwr�ci� si� z wezwaniem, �ebym zosta� i zaopiekowa� si� ni�, gdy� jako uczony �atwiej potrafi� doceni� warto�� poezji. Potem odszed�, zostawiaj�c nas samych w opuszczonym domu. Po jego odej�ciu zamilkli�my oboje, nie mog�c znale�� �adnego tematu do rozmowy, i siedzieli�my czas jaki� w przyt�aczaj�cym milczeniu, a� ona odezwa�a si�, m�wi�c, �e nazywa si� Lukrecja, i poprosi�a, �ebym zwraca� si� do niej jak do siostry. Poda�a mi zimne d�onie, prosz�c, abym je rozgrza� w moich, gdy� zmarz�a i odczuwa strach. M�j pies zwin�� si� w k��buszek przy gasn�cym kominku, a gdy dalej siedzia�em w milczeniu, powiedzia�a: � Serce mojego ojca p�k�o, gdy widzia�, jak rozjuszeni �o�dacy niszcz� jego ukochane ksi��ki i wykopaliska. Straci� na nie ca�y maj�tek i nie odziedzi- 352 cz� po nim nic. Ale teraz, gdy ju� nie �yje, czuj� si� tak wolna, �e a� mnie to przera�a i dziwne zachcianki przychodz� mi do g�owy