... masz przeżywać życie, a nie je opisywać.

� Ty r�w�nie� masz �brakteat Jaksy� z Ko�pa�nicy.� �Brakteat Jaksy�? Drogi To�ma�szu, ra�czysz �ar�to�wa�. To bar�dzo rzadka mo�neta, a ja, jak wiesz, nie je�stem ko�lek�cjo�ne�rem.� Czy na�prawd� po�sia�dasz dukat �o�kietka? � za�py�ta�em, po�mi�jaj�c mil�cze�niem jego wy�kr�ty.Westchn�� ci�ko.� Co z tob�, To�ma�szu? Czy�by� i ty wie�rzy�, �e ist�nieje drugi eg�zem�plarz tego du�kata?� Wy�obra� sobie, Waldku, �e jaka� ko�bieta za�pro�po�no�wa�a tele�fo�nicz�nie dy�rek�to�rowi Mar�cza�kowi sprzeda� tego du�kata. Za sto ty�si�cy. Jak s��dzisz, czy to nie dow�cip?Ba�tura za�sta�nowi� si� chwil�. Dla mnie by�o bar�dzo wa�ne, co od�po�wie na to pyta�nie. Je�li za�cznie drwi�, b�dzie to zna�czy�o, �e chyba nie ma nic wsp�lnego z t� spraw�. Je�li jed�nak po�wa��nie si� do niej od�nie�sie, zy�skam nie�mal pew�no�� o jego udziale w histo�rii z mone�tami.� Z�oty dukat? Drugi eg�zem�plarz du�kata? � roz�wa��a� g�o��no Ba�tura. � No c�, taki �art ma bar�dzo kr�t�kie nogi. Przy pierwszej kon�frontacji we�mie w �eb. Od dawna prze�cie� kr���y�y wie��ci, �e ist�nieje drugi eg�zem�plarz du�kata �o�kietka. Mo�e wi�c ten kto�, kto go po�siada, chce wam sprzeda�? Suma nie jest wielka, bio�r�c pod uwag� tak rzadk� mo�net�.� Dla�czego za�pro�po�no�wano sto ty�si�cy, a nie mi�lion? � za�py�ta�em.� Nie wiem, bo niby sk�d mog� wie�dzie�? Przypusz�czam jed�nak, �e ten kto� jest reali�st�. Zdaje sobie spraw�, �e mu�zea nie dys�po�nuj� wiel�kimi bu�d�e�tami. Za sto ty�si�cy z�o�tych mu�zea mog� kupi� drugi eg�zem�plarz du�kata, a za mi�lion nie kupi�, bo mi�liona nie maj�.� Dla�czego wi�c nie sprzeda go za gra�nic�? Otrzy�ma�by za niego tak� sum�, �e m�g�by spo�koj�nie �y� przez wiele lat. Przemy�ci� dukat nie by��oby trudno: jest cienki jak pa�pier, a ma wiel�ko�� pa�znokcia.� Nie wiem, To�ma�szu � wzruszy� ra�mio�nami Ba�tura. � Py�tasz mnie jak ja�sno�wi�dza. A mnie trudno od�po�wia�da� w czyim� imie�niu.Nie da�wa��em za wy�gran�.� A ty, Waldku? Co ty zro�bi��by�, gdy�by� by� w po�sia�daniu z�o�tego du�kata �o�kietka? Je�stem prze�ko�nany, �e za�miast od�da� za sto ty�si�cy z�o�tych, wy�wi�z�by� go za gra�nic� i sprzeda� na ja�kiej� mi�dzy�naro�do�wej au�kcji za sto ty�si�cy dola�r�w.Ba�tura prze�cz�co po�kr�ci� g�ow�.� My�lisz si�, To�ma�szu. Wiem, �e uwa��asz mnie za �aj�daka, po�nie�wa� dla cie�bie ka�dy za�bytek to �wi�to�� naro�dowa, a ja o�mielam si� han�dlo�wa� tymi �wi�to��ciami. Ale to nie takie pro�ste. Mog� han�dlo�wa� sta�rymi lam�pami naf�to�wymi, sta�rymi sza�blami i sty�lo�wymi me�blami, ale to nie zna�czy wcale, �e gdy�bym po�sia�da� rzecz na�prawd� bez�cenn� dla na�rodu, jak drugi eg�zem�plarz du�kata, sprzeda��bym j� za gra�nic�. Te� je�stem pa�triot�, To�ma�szu, cho� tro�ch� in�nym ni� ty. I wierz mi: gdy�bym wie�dzia�, �e ist�nieje kto�, kto rzecz na�prawd� bez�cenn� pra�gnie sprzeda� ob�cym, wy�wie�� z na�szego kraju, od�da��bym go w r�ce mili�cji. Co nie zna�czy, To�ma�szu, �e w dal�szym ci�gu nie b�d� han�dlo�wa� sta�rymi lam�pami naf�to�wymi, me�blami lub po��red�ni�czy� w sprzeda�y sta�rych ikon. Pa�mi�taj: je�stem zdolny do tego, co w twoim poj�ciu jest nie�uczciwo��ci�, ale nie za�mie�rzam sta� si� �aj�da�kiem.Tak m�wi� Wal�dek Ba�tura i szczero�� brzmia�a w jego g�o�sie.K��ci�kiem oczu ob�ser�wo�wa��em ku�sto�sza. Nie mo�g�c do�cze�ka� si� ta�jem�ni�czej ko�biety z braktea�tem, z�o��y� wreszcie swoje na�ukowe pi�smo, za�p�aci� za kaw� i opu��ci� ka�wiar�ni�. Za�pewne po�dob�nie jak i ja do�szed� do wniosku, �e ta�jem�nicza ko�bieta nie przyjdzie i transak�cja nie doj�dzie do skutku.Przez chwil� po�my��la��em, �e na�le�y prze�rwa� roz�mow� z Ba�tur�, p�j�� za ku�sto�szem i om�wi� z nim now� sytu�acj�. Ale do�sze�d�em do wniosku, �e kon�tynu�owa�nie roz�mowy z Batur� przy�nie�� mo�e wi�cej ko�rzy��ci. Je�li upewni� si�, �e to on kryje si� za spraw� tych mo�net, moje za�danie zo�sta�nie spe��nione, wpadn� na po�szu�ki�wany trop. Zreszt�, do ku�sto�sza mo�g�em za�dzwoni� po sko�cze�niu roz�mowy z Ba�tur� i um�wi� si� z nim na wy�pa�dek, gdyby ta ko�bieta od brakteatu znowu si� z nim skontak�to�wa�a i wy�zna�czy�a jaki� inny dzie� i inne miej�sce na spo�tka�nie.� Chcia��bym ci wie�rzy� � po�wie�dzia�em do Ba�tury. � A poza tym, nie wi�dz� po�wo�d�w do ukrywa�nia celu mo�jego przyjazdu do �o�dzi