... masz przeżywać życie, a nie je opisywać.
W ciągu następnych miesięcy małe gru- pki łączą się w stada, liczące nieraz ponad sto ptaków. Korzyść z życia w takiej społeczności jest wieloraka. W razie niebezpieczeństwa podrywa się do lotu najbardziej trwożliwy ptak, pociągając za sobą mniej strachliwych towarzyszy. Przy szukaniu pożywienia naj- sprytniejsze szczygły najszybciej znajdują po- le z ostami, a te mniej zaradne lecą za sta- dem. Inne informacje: Szczygły spędzają zimę tam, gdzie mają dostatek nasion na wystających spod śniegu ostach. Jedynie zamarzający deszcz lub szron może stanowić dla nich za- grożenie. Zimowe noce gromadki ptaków przesypiają w gąszczu gałęzi, rankiem szuka- ją pożywienia. Godziny południowe spędzają w górnych rejonach drzew czyszcząc pióra i trochę śpiewając (śpiewają również samice). Jest to także pora picia i kąpieli. W godzinach popołudniowych aż do zmroku szukają poży- wienia. Do stad szczygłów dołączają często inne łuszczaki, ale gdy mieszane stado zosta- nie spłoszone, dzieli się natychmiast na gro- madki jednego gatunku. Pożywienie: Szczygły wyspecjalizowały się w wyjadaniu nasion z koszyczków kwiatowych wielu dzikich roślin, zwłaszcza ostów i łopia- nów. Potrafią wydobyć nasiona cienkimi pęse- towatymi dziobami z koszyczków, utrzymując się na nich pazurkami niczym sikorki. Czeczotka (Acanthis flammeaj Wygląd: U obu płci występuje czerwone czoło i czarna pla- mka na podbródku. Samiec ma różową pierś. Długość ciała około 14 cm. Prze- bywa w zwartych sta- dach. Jego głos to: „chi chi chi". Środowisko: Tundra porośnięta wierzbami i brzozami, bagniste polany w północnych la- sach. Podgatunek alpejski - zwany tam czeczot- ką alpejską - mniejszy i ciemniejszy, żyje w pię- trze kosodrzewiny powyżej 1600 m. W ostatnich czasach podgatunek północny przenosi się z la- sów sosnowych na wybrzeżu Morza Północnego na południe, a podgatunek alpejski zaczyna się osiedlać także w dolinach górskich. Lęgi: Życie północnych czeczotek jest ściśle związane z występowaniem brzóz i lęgną się gromadnie tam, gdzie rosną te drzewa. Gniaz- do leży nisko w krzewach, składanie jaj w kwie- tniu—lipcu, wysiadywanie trwa 10-12 dni. Kulczyk (Serinus serinus) Wygląd: Trochę mniej- szy od czyża (długość ciała 11,5 cm), z jask- rawożółtym kuprem, samce mają prócz tego żółtą pierś. Dziób krótki, gruby. Młode ptaki do czasu jesien- nego pierzenia są czerwonobrązowe z ciemny- mi prążkami. Głos: „girlit" lub „didli". Środowisko: Sady, parki, aleje, obrzeża lasów, cierniste żywopłoty. Kulczyk przybył z po- łudnia i rozprzestrzenił się dopiero w ciągu ostatnich stu lat w Europie Środkowej; powoli jego zasięg przesuwa się na wschód. Lęgi: Samiec śpiewa swoje krótkie, 20-sekun- dowe, skrzypiące zwrotki (podobne do dźwię- ku skrzypiącego wózka dziecięcego), siedząc na drutach telefonicznych lub na antenach te- lewizyjnych. Samica siedzi w tym czasie na ładnym, dobrze ukrytym gnieździe, umiesz- czonym niezbyt wysoko. Karmi ją samiec. Pożywienie: Nasiona i owady. Czyż (Carduelis spinusj fcj '^)S/* ' "* 2 ^Hfl ^^L ^rHr^4 w^y i - -7 Wygląd: U obu płci żółtozielony kuper, u samca czarny wierzch głowy i w po- równaniu z kulczy- kiem cieńszy dziób. Długość ciała 12 cm. Środowisko: W okre- sie lęgowym w lasach iglastych, poza tym okresem w lasach łęgowych z olchami, w sa- dach i parkach. Lęgi: W okresie zalotów samiec prezentuje taniec godowy, w czasie którego silnie i zama- szyście uderza skrzydłami i rozczapierza ogon. Wyśpiewuje wytrwale na szczytach drzew swoją raczej skromną piosenkę. Solid- ne, dobrze ukryte gniazdo buduje na wysoko- ści 10 m i wyżej, zwykle blisko pnia. Początek lęgów przypada na koniec kwietnia - początek maja, wysiadywanie trwa 12-14 dni, prze- bywanie piskląt w gnieździe 13-15 dni. Wysia- duje tylko samica, karmią oboje rodzice. Pożywienie: Nasiona, przede wszystkim olch. Osetnik (Serinus citrinellaj Wygląd: Podobnie jak dzwoniec, po spodniej stronie ciała zielono- żółty, niekreskowany, z szarym karkiem, ale bez żółtych boków o- gona, dziób delikatny. Długość ciała 12 cm. Środowisko: Zbocza górskie z halami, świer- kami i kamieniskami. Na północnych krańcach Alp na wysokości powyżej 1500 m. Lęgi: W śpiewie można rozróżnić tony fletowe i brzęczące. Samiec śpiewa siedząc na czub- ku drzewa bądź w locie. Gniazdo jest zwykle dobrze ukryte wysoko w świerkach, wysłane wełną owczą i sierścią innych zwierząt. Skła- danie jaj odbywa się w kwietniu i maju, rzadko wcześniej lub później. Wysiaduje tylko sami- ca, karmiona w tym czasie przez samca