... masz przeżywać życie, a nie je opisywać.
Są one wrażliwe na wzrost ciśnienia cząstkowego CO2 i spadek ciśnienia cząstkowego O; we krwi tętniczej. Chemoreceptory w kłębkach szyjnych są wrażliwe na wzrost ciśnienia cząstkowego CO; i spadek ciśnienia cząstkowego O2 we krwi tętniczej oraz zmniejszenie pH. Najważniejszym mięśniem oddechowym jest przepona. Jest unerwiona z poziomu C3-CS za pomocą nerwu przeponowego. Działanie przepony zapewnia 2/3 objętości oddechowej w pozycji stojącej lub siedzącej i 3/4 w leżeniu na plecach. Średnia amplituda przepony dla zapewnienia objętości oddechowej wynosi 1,5 cm w pozycji wypro-stiiej i 1,7 w leżeniu na plecach. Może wzrosnąć do 9,5 cm podczas badania natężonej pojemności życiowej płuc. U człowieka dorosłego przepona zawiera 55% wysoko utle-nowanych wolnokurczliwych włókien mięśniowych, 21% wysoko utlenowanych szyb-kolairczliwych włókien mięśniowych i tylko 24% nisko utlenowanych szybko kurczliwych wiókien mięśniowych. Taka budowa powoduje dużą jej odporność na zmęczenie. Oprócz przepony do głównych mięśni wdechowych należą mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne, a pomocniczych - mięśnie klatki piersiowej i szyi. Głównymi mięśniami wydechowymi są mięśnie brzucha i międzyżebrowe wewnętrzne, a pomocniczymi -mięsień najszerszy grzbietu. 1.10.1.2. Wpływ wysitku fizycznego na czynność układu oddechowego Wysiłek fizyczny powoduje zwiększenie zapotrzebowania mięśni na tlen oraz wytwarzania w nieb, ewentualnie wypierania, dwutlenku węgla z wodorowęglanów osocza. Jest ono pokrywane przez nasilenie czynności oddechowej i zwiększenie wymiany g.i-zowej w płucach podczas wysiłku. Czynnikami warunkującymi sprawny przebieg tych procesów są: 1.10. Rehabilitacja w chorobach ukfadu oddechowego 343 _ prawidłowa wentylacja pęcherzykowa, _ odpowiedni stosunek wentylacji do perfuzji pluć, _ dostateczny przepływ przez ptuca krwi u prawidłowej pojemności tlenowej. W chwili rozpoczęcia wysiłku fizycznego natychmiast wzrasta wentylacja płuc. Wzrost cen jest wprost proporcjonalny do intensywności wysiłku, dopóki nic przekroczy ona około 70% intensywności maksymalnej (mierzonej maksymalnym pochłanianiem tlenu przez organizm). Powyżej tego poziomu następuje hiperwentylacja. U ludzi o malej wydolności może się ona pojawić już podczas wysiłków o mniejszej niż 70% intensywności maksymalnej. Jeżeli obciążenie wysiłkowe jest stałe, to zmiany wentylacji pluć od poziomu spoczynkowego do odpowiadającego intensywności wysiłku mają dwufazowy przebieg. W pierwszym okresie, mającym charakter neurogenny, występuje gwałtowny wzrost wentylacji płuc, a następnie utrzymywanie się jej przez 20-30 sekund na osiągniętym poziomie. W drugiej łazie wzrasta początkowo szybciej, a później wolniej, osiągając po 3_4 minutach poziom równowagi dynamicznej odpowiadający intensywności wysiłku. W jej kształtowaniu współdziałają już zmiany humoralne. Do czasu uzyskania tej równowagi wyniki badań nic nadają się do oceny. Spadek wentylacji płuc w pierwszym okresie po zakończeniu wysiłku fizycznego jest szybszy niż jej wzrost na początku tego wysiłku. Analiza fizjologicznych mechanizmów kontrolujących zmiany wentylacji płuc w chwili przejścia od spoczynku do wysiłku i od wysiłku do spoczynku może być przydatna w poznaniu charakteru zaburzeń czynności oddechowej w stanach chorobowych. Wentylacja płuc może podczas wysiłków fizycznych wzrastać przeszło 25 razy w stosunku do wartości spoczynkowej, tzn. osiągać jako maksymalna wentylacja płuc wartość 110-130 litrów na minutę u ludzi o dobrej wydolności fizycznej. W czasie wysiłku fizycznego dochodzi również do zwiększenia częstości oddechów, nie przekraczającej u ludzi dorosłych 50-60 na minutę, oraz objętości oddechowej do około 3 litrów, tj, 60% pojemności życiowej płuc. Wzrost objętości oddechowej podczas wysiłków zachodzi głównie kosztem objętości wdechowej zapasowej, która odpowiednio się zmniejsza. Objętość wydechowa zapasowa zmienia się mniej wyraźnie nawet przy maksymalnych wartościach wentylacji płuc. Pojemność życiowa płuc podczas wysiłków fizycznych zmniejsza się o 300-400 ml, co odpowiada zwiększeniu objętości krwi w układzie naczyniowym płuc. Wzrasta więc objętość zalegająca. Jej zwiększenie powoduje również wzrost czynnościowej pojemności zalegającej. Ma to znaczenie w tłumieniu zmian ciśnienia w drogach oddechowych i mniejszego wahania ciśnienia CO2 podczas gwałtownych ruchów klatki piersiowej, które towarzyszą wysiłkom fizycznym. Wentylacja pęcherzykowa jest różnicą między wentylacją płuc a wentylacją przestrzeni martwej. Ta ostatnia w spoczynku stanowi około 30% wentylacji płuc