... masz przeżywać życie, a nie je opisywać.

Nigdy nie podpisa� formalnego wniosku, obawia� si�, �e informacja ta mog�aby si� przedosta� przez Kongres do prasy i wywo�a� mi�dzynarodowy skandal. Do operacji tej miano wci�gn�� wszystkie wsp�pracuj�ce z CIA wywiady, od francuskiej Contre- Espionage po Mossad. Ameryka�scy, izraelscy, francuscy i nawet australijscy agenci przekazywali dane CIA, kt�ra nast�pnie udost�pnia�a je "Solidarno�ci". CIA informowa�a dzia�aczy podziemia o dzia�aniach SB; cz�sto odbywa�o si� to za po�rednictwem "G�osu Ameryki", kt�ry przesy�a� zaszyfrowane informacje. Jak wynika z odtajnionych dokument�w, jeszcze w 1985 r. CIA przekaza�a na potrzeby "Solidarno�ci" osiem milion�w dolar�w. Pieni�dze mia�y by� przekazane za po�rednictwem ameryka�skich i francuskich central zwi�zk�w zawodowych1. Przebywaj�cy w miejscu internowania w 1982 r by�y szef KC PZPR Edward Gierek nawet wtedy, wed�ug raportu znajduj�cego si� w archiwach STASI, opatrzonego klauzul�, "�ci�le tajne, uprasza si� o zwrot", datowanego 24 VI 1982 r., w ten spos�b ocenia� dzia�ania Ko�cio�a: (...) G��wny kierunek uderzenia Ko�cio�a to podsycanie i pog��bianie religijnego fanatyzmu w ca�ym kraju. W ten spos�b ma by� pozyskana m�odzie� do dzia�a� przeciwko socjalizmowi. Wszelka dzia�alno�� kontrrewolucji w kraju jest dobrze zestrojona z zachodni� zagranic� i Watykanem. Rz�dy zachodnie dzi�ki swej polityce gospodarczej wobec Polski, zachodnie radiostacje i korespondenci, jak i Papie�, rozgrywaj� swe role z wielk� precyzj�. (...)2. 3 V 1983 r. na warszawskiej Star�wce mia�a miejsce brutalna napa�� "nieznanych sprawc�w" na siedzib� Prymasowskiego Komitetu Pomocy Osobom Pozbawionym Wolno�ci i ich Rodzinom, mieszcz�cego si� w ko�ciele �w. Marcina przy ulicy Piwnej. Wtedy to boj�wka wtargn�a na teren ko�cio�a i brutalnie pobi�a wsp�pracownik�w Komitetu, mi�dzy innymi matk� zabitego kilka dni p�niej przez milicj� maturzyst� Grzegorza Przemyka - Barbar� Sadowsk�. Tego samego dnia Sekretarz Generalny Episkopatu arcybiskup Bronis�aw D�browski w li�cie do szefa MSW gen. Kiszczaka napisa� o napadzie na Komitet Prymasowski i o �mierci Grzegorza Przemyka i zwr�ci� uwag�, �e: 1 Tomasz Wr�blewski: Przez Warszaw� uderzy� w Kreml. �ycie Warszawy 4 VII 1994. 2 �ci�le tajny dokument Edward Gierek ocenia koleg�w. Do druku poda� Zenobiusz Kozik. Polityka, nr 28, 9 VII 1994. 15* Samotnie,. 225 l Przyzwalaj�ca postawa zwierzchnik�w i d�ugotrwa�y brak jakiejkolwiek ich reakcji na �amanie nagminne przepis�w prawnych wytworzy�y w �wiadomo�ci szeregowych funkcjonariuszy MO poczucie ca�kowitej bezkarno�ci. Je�eli bezkarno�� ta by�a celem - to osi�gni�cie go obci��a tych, kt�rzy b�d�c odpowiedzialnymi za postaw� szeregowych funkcjonariuszy MO, nie reagowali na powszechne �amanie przepis�w prawnych1. Przed zapowiedzian� wizyt� Papie�a w prasie podziemnej trwa�a o�ywiona dyskusja, co mo�e przynie�� ta pielgrzymka w�adzom a co opozycji? G�osy by�y bardzo podzielone. Autor podpisuj�cy si� jako Teodor Ursyn w g��wnym pi�mie podziemia tygodniku Mazowsze dramatycznie pyta�: Gdyby Papie� mia� pos�u�y� za przyzwoitk� dla gwa�cicieli narodu, czy powinien w og�le przyje�d�a�? (...)2. 16 VI1983 r. rozpocz�a si� pielgrzymka Ojca �wi�tego do Polski. Poza kontrol� w�adz spotyka�y si� miliony ludzi. Papie� kilkakrotnie nawi�zywa� do przyrodzonego charakteru praw ludzkich i obywatelskich. Wsz�dzie wita�y go transparenty "Solidarno�ci". Jan Pawe� II spotka� si� z Lechem Wa��s�, kt�ry tak wspomina to spotkanie: Papie� podchwyci� ten w�tek i powiedzia�, �e nasza droga w pewnym sensie przypomina drog� Gandhiego (...). Je�eli �wiat was ceni, widz�c w waszym ruchu jak�� nadziej� i spos�b rozwi�zywania konflikt�w - kontynuowa� Ojciec �wi�ty - to w�a�nie dlatego, �e wyrzekli�cie si� przemocy i kierujecie si� spo�eczn� nauk� Ko�cio�a3. Zbigniew Bujak 11 VII 1983 r. w wywiadzie dla podziemnego "Tygodnika Mazowsze" tak ocenia� wizyt� Papie�a: Atmosfera spo�eczna, kt�r� stworzy� w Polsce Jan Pawe� II daje w�adzy mo�liwo�� stopniowego, ale za to faktycznego wycofania si� ze stanu wojennego, tj. wyrzeczenia si� stosowania przemocy w rozwi�zywaniu konflikt�w ze spo�ecze�stwem. S�dz�, �e dzi� za obraniem przez w�adze tej drogi przemawia - o ile wi�ksza po wizycie Papie�a - spo�eczna gotowo�� do kompromisu i daleko id�cego wybaczenia krzywd wyrz�dzonych w stanie wojennym4. W czasie pielgrzymki Papie�a w�adze przeprowadzi�y operacj�, kt�rej rezultatem mia�o by� schwytanie ukrywaj�cych si� przyw�dc�w opozycji. 1 Tadeusz Fredro-Boniecki: Prymas, Przemyk, Popie�uszko. Rzeczpospolita 23-24 IV 1994. 2 Teodor Ursyn: Jan Pawe� II swojemu narodowi, tygodnik Mazowsze nr 47,14 IV 1983. 3 Lech Wa��sa: Droga do..., op. cit, s. 59. 4 Jerzy Holzer, Krzysztof Leski: "Solidarno��"..., op. cit., s. 71-72. 226 Opracowano plan opieraj�cy si� na za�o�eniu, �e ukrywaj�cy si� liderzy podziemia b�d� chcieli skontaktowa� si� z Papie�em, kt�ry tymczasem ca�y czas b�dzie pod kontrol� s�u�b specjalnych. Akcja zako�czy�a si� kompletnym fiaskiem1