... masz przeżywać życie, a nie je opisywać.
Prawdziwe są jego silne poczucie frustracji i nadawanie wielkiego znaczenia przestrzeganiu zasad etycznych oraz całkowita niezdolność do kompromisu. Jest to podstawa jego działań i fundament tego, co zbudował". Wytłumaczenie drogi, która doprowadziła go od epizodu z drukarką laserową do walki z najbogatszą korporacją świata, nie jest łatwym zadaniem. Wymaga szczegółowego przemyślenia powodów, dla których sprawa własności oprogramowania stała się tak istotna dla współczesnego społeczeństwa. Wymaga także przemyślanej oceny człowieka, który jak wielu przywódców politycznych przed nim zrozumiał podatność ludzkiej świadomości. Wymaga to umiejętności interpretowania mitów i politycznych obciążeń słów kojarzonych z jego osobą. Na koniec, wymaga to zrozumienia geniuszu programistycznego Stallmana oraz wzlotów i upadków na drodze wykorzystania tego geniuszu w innych dziedzinach. Poproszony o podsumowanie swojej drogi, Stallman zgadza się, że istotą jest spostrzeżona przez Moglena fuzja osobowości i zasad. "Upór to moja mocna strona" przyznaje. "Wielu ludzi biorących się za rzeczy trudne zniechęca się i rezygnuje w wyniku piętrzących się trudności. Ja nigdy nie rezygnuję". Wierzy także w ślepy traf. Mógł nigdy nie mieć kłopotów z drukarką Xeroxa, mógł nie doznać osobistych i politycznych problemów, które zakończyły jego karierę pracownika MIT, mogło nie mieć miejsca pół tuzina innych zdarzeń, które stały się istotnymi czynnikami w jego życiu. Z łatwością wyobraża sobie swoje życie przebiegające zgoła odmiennie. Jak już powiedzieliśmy, Stallman jest wdzięczny siłom i okolicznościom, które odmieniły jego los. "Po prostu mam odpowiednie uzdolnienia i skłonności" mówi do słuchaczy, podsumowując rozpoczęcie projektu GNU. "Nikt oprócz mnie się tym mnie zajął, więc zapewne byłem przeznaczony do tej roli. Muszę podołać zadaniu. Jeżeli nie ja, to kto?" Przypisy 1 Ufundowany w roku 1831 Uniwersytet Nowojorski jest największą prywatną uczelnią w Stanach Zjednoczonych. Skupia ponad 40 000 studentów. Jego liczne instytucje są rozlokowane głównie w pięciu centrach na Manhattanie. Dokładniejsze informacje można znaleźć pod adresem: http://www.nyu.edu/ przyp. tłum. 2 Free Software Foundation (FSF) dokładniejsze informacje po polsku można znaleźć pod adresem: http://www.gnu.org/home.pl.html przyp. tłum. 3 Nagroda Fundacji MacArthura przyznawana corocznie około 20 40 obywatelom lub rezydentom USA za "wyjątkowe zasługi i obietnicę kontynuacji i rozszerzenia twórczej pracy". Bywa nazywana "nagrodą geniuszy". W roku 2002 wynosiła 500 tys. dolarów płatnych w czterech ratach w ciągu pięciu lat przyp. tłum. 4 Nagroda w wysokości 5000 dolarów przyznawana corocznie wybitnym młodym komputerowcom w wieku poniżej 35 lat. Listę nagrodzonych można znaleźć pod adresem: http://www.acm.org/awards/awards_hopper.html. Grace Murray Hopper (19061992), którą upamiętnia nagroda, w roku 1952 stworzyła kompilator AO, pierwszy program, tłumaczący symbole języka wysokiego poziomu na kod maszynowy. Więcej informacji o niej oraz o innych kobietach pionierkach nauk komputerowych można znaleźć pod adresem: http://www.cs.yale.edu/homes/tap/pastwomencs. html przyp. tłum. 5 Prestiżowa nagroda w wysokości 100 mln jenów przyznawana przez Fundację Takeda za wybitne osiągnięcia intelektualne i inżynierskie służące ludzkości. Dodatkowe informacje o nagrodzie można znaleźć w serwisie WWW fundacji: http://www.takedafoundation. jp/en/award/takeda/ przyp. tłum. 6 GNU General Public Licence ( w skrócie GNU GPL lub tylko GPL) patrz http://pl.wikipedia.org/wiki/Powszechna_Licencja_Publiczna_ GNU przyp. tłum. 7 Obecnie GPL straciła nieco swej mocy. Zgodnie z rozdziałem 10 Powszechnej Licencji Publicznej GNU, wersja 2 (1991), wirusowa natura licencji zależy w dużym stopniu od woli Fundacji Wolnego Oprogramowania, która uznaje, czy dany program należy uznać za pochodny i czy należy zastąpić bieżącą licencję licencją GNU. Jeśli chcesz włączyć części Programu do innych wolnych programów, których warunki rozpowszechniania są inne, zwróć się pisemnie do autora z prośbą o pozwolenie. W przypadku oprogramowania objętego przez Fundację prawem autorskim, napisz do Fundacji; czasami czynimy od tego odstępstwa. W naszej decyzji kierujemy się dwoma celami: utrzymania wolnego statusu wszystkich pochodnych naszego wolnego oprogramowania oraz generalnie promowania współudziału i wielokrotnego stosowania oprogramowania (tłumaczenie fragmentu licencji podane na stronie Fundacji Wolnego Oprogramowania: http://gnu.org.pl/text/licencjagnu. html). "Porównanie czegoś do wirusa jest bardzo przykre" twierdzi Stallman " Lepiej porównać GPL do rośliny pająka (spider plant Chlorophytum), która tam się rozrasta, gdzie jest aktywnie przycinana". Więcej informacji na temat Powszechnej Licencji Publicznej GNU można znaleźć pod adresem: http://www.gnu.org/copyleft/gpl.html. 8 Patrz: Shubba Ghosh "Revealing the Microsoft Windows Source Code" Gigalaw.com (styczeń 2000), http://www.gigalaw.com/articles/ghosh200101p1. html (obecnie strona jest niedostępna z powodu reorganizacji serwisu Gigalaw.com w nawiasie przyp. tłum.). 9 Killer app nie muszą być aplikacjami z prywatnym ograniczonym prawem własności, czego dowodem jest legendarna przeglądarka Mosaic program, którego licencja zezwalała z pewnymi ograniczeniami na niekomercyjne przekształcanie i tworzenie programów pochodnych. Myślę, że Czytelnicy pojęli już podstawową zasadę, że rynek oprogramowania to wielka loteria. Im większe spodziewane dochody, tym więcej chętnych do uczestnictwa. Dobrym podsumowaniem zagadnień dotyczących "killer app" jest artykuł: Philip BenDavid: Whatever Happened to the "Killer App?" eCommerce News (7 grudnia 2000) http:// www.ecommercetimes. com/perl/story/5893.html 10 Patrz: Craig Mundie: The Commercial Software Model fragmenty wykładu wiceprezesa Microsoft Corporation wygłoszonego 3 maja 2001 w New York University Stern School of Business: http://www.microsoft.com/ presspass/features/2001/may01/0503csm. asp 11 Teddy Bear przezwisko, które przylgnęło do prezydenta Teodora Roosevelta po opublikowaniu jego karykatury w roku 1906. Miś teddy bear (pisany czasem z wielkiej, a czasem z małej litery) stał się maskotką i symbolem jednej z internetowych społeczności