... masz przeżywać życie, a nie je opisywać.
) Jeszcze nikt nie widział nogi węża, oka mrówki i chleba w darze od mułły. (pers.) Jeżeli widzisz coś złego, mów otwarcie! Jeżeli widzisz coś krzywego, wyprostuj! (mong.) Kto widzi białe, zobaczy również i czarne. (Hausa) Któż widział kozła bez rogów, człowieka bez kłopotów? (kar.) Na swojej głowie nie widzi wołu, ale na cudzej widzi wesz. (bur.) Ryba nie widzi haczyka, tylko przynętę; człowiek nie widzi nieszczęścia, tylko korzyść, (mandż.) Wielbłąd nie widzi swoich garbów, ale zobaczy z daleka pagórek; człowiek nie widzi swoich błędów, ale chętnie mówi o błędach innych, (ord.) Wielbłąd nie widzi swojej stale podniesionej głowy, człowiek nie widzi swoich stałych wad. (mong.) WIEDZA Człowiek bez wiedzy jest zwierzęciem, (ind.) Człowiek nie wie, kiedy umrze, a wóz, kiedy się wywróci. (chin.) Gdybym wiedział, kiedy umrę, wykopałbym sobie grób. (gr.) Kto dokładnie wie, czego chce, powinien być na tyle mądry, by zadowolić się połową, (austr.) Kto wie, strzeże się; kto zapomina, tego zranią, (abis.) Kto wiele umie, wiele się myli. (osm.) Najlepszą wiedzą jest ta, która się łączy z czynem, (arab.) Nie ten dużo umie, kto długo żyje, ale ten, kto wiele podróżuje, (gag.) Poszukuj wiedzy od kołyski do grobu, (arab.) Przyjaźń nie zna granic, wiedza nie zna dna. (mong.) Słońce oświeca świat; wiedza oświeca ludzi, (mong.) Światło wiedzy silniejsze jest od słońca; noc go nie zaćmi, chmura nie zakryje, (kar.) Umiejący wszystko, niczego nie umie. (pers.) Wełna grzeje, muślin stroi — każdy sam wie, co woli. (abis.) Wiedza cię wybiera, niewiedza gubi. (arab.) Wiedza to skarb, który zawsze podąża za tym, kto go posiada, (chin.) 239 Najwspanialsza mądrość... 240 WIEK W wieku siedemdziesięciu lat należy się uczyć od tego, kto ma lat siedemdziesiąt jeden, (wiet.) Wieku nie starczy na budowanie; żeby zburzyć — jeden dzień wystarczy, (chin.) WIELE Gdy zapieje kur, wiele już nie pośpisz; gdy dojdziesz do pięćdziesiątki, wiele już nie pożyjesz. (ord.) Ten, kto pracuje, jada wiele, ten, kto jest oskarżony, myśli wiele, (ord.) U zmęczonego konia pęt wiele, u biednego człowieka — panów wielu, (mong.) WIELKI Aby być wielkim, trzeba być kiedyś małym, (franc.) Ludzie wielcy są z natury małomówni, (ind.) Wielcy jednego narodu nie zawsze są wielkimi wśród innych ludów, (arab.) Wielka droga nie miewa zakrętów, wielki człowiek nie popełnia błędów, (ord.) Wielki człowiek jest jak sitowie, które jest osłoną. (Dama) Wielki u obcych, mały u swoich. (Dama) Z wielkim bądź wielki, małym pokaż drogę, (osm.) WIELKOŚĆ Być wielkością — przyjemnie, ale i trudno. (Hausa) WIERZCH Ten, kto jest na wierzchu, jest górą. (suah.) Najwspanialsza mądrość... WINA Nie należy zrzucać winy na umarłych, (wiet.) Wina wyznana — na pół darowana, (wł.) WINNICA Kto nie słucha starszego, temu winnica nie rodzi, (gruz.) WŁASNE Kruk nie dziobie własnych oczu, nóż nie stróże własnego trzonka, (jak.) WŁASNOŚĆ Na własność drugiego patrz z daleka; twojej własności pilnuj jak oka w głowie, (pigm.) WOLA Silna wola zdolna jest poruszyć niebo, (kor.) WRACAĆ Wilki najadłszy się wracają w góry, ludzie — do domu. (bur.) WSPANIAŁOMYŚLNOŚĆ Jeśli nie można uderzyć, przebacza się, uzyskując opinię wspaniałomyślnego, (wiet.) WSPOMNIENIA Wspomnienia upiększają życie, ale tylko zapominanie czyni je znośnym, (wł.) WSPÓŁCZUCIE I wróg okaże współczucie, gdy bratu zabiją brata, (gruz.) 241 Najwspanialsza mądrość... Najwspanialsza mądrość... WSPÓŁPRACA My jesteśmy wodą, a wy mostem, (arm.) WSPÓŁZAWODNICTWO Współzawodnictwo lepsze od zawiści, (ind.) WSTYD Gdy pytasz, wstydzisz się jeden raz; gdy nie wiesz, wstyd na całe życie, (jap.) Kiedy człowiekowi naprawdę wstyd tego, co zrobił, mówi sobie, że to jego obowiązek, (franc.) Nie wstyd być biednym, wstyd być leniwym, (tur.) 242 p0 deszczu przychodzi chłód, po kłamstwie — wstyd. (mong., kałm.) Wstyd mężczyzny jest czapką, wstyd kobiety — woalką. (arm.) WŚCIEKŁOŚĆ Gdy w sercu wściekłość przemaga, strach gaśnie, bucha odwaga, (mai.) WYBÓR Głodujący nie wybiera jadła, uciekający nie wybiera drogi, (jap.) WYBREDNY Kto zbyt długo przebiera, zostaje w końcu z pustymi rękami, (franc.) WYCHOWANIE Do dobrego wychowania należy skromne zachowanie, (arab.) Ucz się od człowieka źle wychowanego dobrego wychowania, (arab.) WYGLĄD Nie można morza mierzyć garncem i nie można sądzić człowieka z wyglądu, (mandż.) WYJŚCIE Przygotuj najpierw wyjście, zanim dotrzesz do wnętrza. (arab., gruz.) Żywy znajdzie zawsze jakieś wyjście, (bur.) WYKLĘTY Wyklęty człowiek jest jak koń okiełzany, (abis.) WYKORZYSTYWAĆ Dzieci wykorzystują pozycję swoich rodziców, by zaimponować innym; pies wykorzystuje obecność swego pana, by wykazać swoje zalety, (ord.) WYKROCZENIE Przypadkowe wykroczenie jest błędem, świadome jest winą. (chin.) WYKSZTAŁCENIE Dom bez psa przypomina głuchego; człowiek bez wykształcenia przypomina ślepego, (bur.) Mimo swego wykształcenia nie dyskutuj z sędzią. (abis.) Piękno wykształcenia kryje brzydotę pochodzenia. (arab.) Wykształcenie zdobi bogactwo bogatego, a ukrywa nędzę biednego, (arab.) 243 Najwspanialsza mądrość... Najwspanialsza mądrość... WYMYKAĆ SIĘ Dokąd wymyka się dziecko i dym? Nie wiadomo, (abis.) Wymyka się, jak groch na talerzu, (mai.) WYMYSŁ Wymysł boli bardziej niż prawda. (Hausa) WYPOCZYNEK Odłóż na jutro wypoczynek, ale nie pracę, (kurd.) Po skończonej pracy dobrze wypoczywać, (niem.) WYPRZEDZENIE 244 Winszować sobie posiadania drzewa, które jest jeszcze w lesie, (wiet.) WYTRWAŁOŚĆ Człowiek wytrwały w przyjaźni, wytrwały będzie w nienawiści, (abis