X


... masz przeżywać życie, a nie je opisywać.

Jest ni� jedno�� �wiadomo�ci w syntezie. �Owa bowiem jedna �wiadomo�� jest tym, co jednoczy w jedno przedstawienie to, co r�norodne, kolejno ogl�dane, a potem te� odtworzone" (A 103). M�wi�c to wszystko niczego jeszcze nie rozstrzygn�li�my, czym jest jedno�� �wiadomo�ci. Uwagi powy�sze mog�y pos�u�y� tylko do naszkicowania problemu. Jeszcze nie jego rozwi�zania, to znaczy kantowskiego rozwi�zania. Na razie wiemy tylko tyle: warunkiem my�lenia jest, by wszystkie moje przedstawienia nale�a�y do jednej i tej samej �wiadomo�ci, mojej i ka�dego innego, kto my�li. Dopiero spe�nienie tego warunku pozwala nam bowiem ��czy� przedstawienia w poj�ciach i s�dach. Otwarte pozostaje pytanie: co to takiego ta jedno�� �wiadomo�ci, w jakiej postaci istnieje? Wstecz / Spis Tre�ci / Dalej 5. Jedno�� samo�wiadomo�ci Aby przedstawienia mog�y by� z sob� wi�zane, w poj�ciach i s�dach, konieczne jest, po pierwsze, abym by� �wiadomy ka�dego z tych przedstawie� z osobna wzi�tego, po drugie, a�eby wszystkie owe przedstawienia nale�a�y do jednej i tej samej mojej �wiadomo�ci. Jedno�� �wiadomo�ci to w�a�nie owo nale�enie wszystkich moich przedstawie� do jednej i tej samej, mojej �wiadomo�ci i tak samo w przypadku ka�dego innego podmiotu, kt�ry mo�e o sobie pomy�le� � Ja. Problem teraz, czym w�a�ciwie jest owa jedno�� �wiadomo�ci? Pomy�lenie jakiegokolwiek mojego przedstawienia nie mo�e jeszcze sprawi�, �e wszystkie przedstawienia, kt�re m�g�bym pomy�le�, nale�� do jednej i tej samej, mojej �wiadomo�ci. My�l� A, my�l� B itd. � znaczy my�l� poszczeg�lne, to w�a�nie przedstawienie i nic wi�cej. W �wiadomo�ci czy dla �wiadomo�ci to, �e wszystkie owe przedstawienia nale�� do jednej i tej samej �wiadomo�ci jeszcze nie istnieje. Musi wi�c by� w �wiadomo�ci co�, co zbiera razem te wszystkie akty pomy�lenia sobie poszczeg�lnych przedstawie� i te pomy�lane przedstawienia, w pewn� jedno��. Ot� tym czym� jest odniesienie �wiadomo�ci do siebie samej � czyli samo�wiadomo��. Znaczy to: bycie �wiadomym, �e pomy�la�em sobie przedstawienia A, B, C itd. Jedna i ta sama czynno�� samo�wiadomo�ci pozwala mi stwierdzi�, �e ka�de przedstawienie z osobna, kt�rego jestem �wiadomy, jest pomy�lane przeze mnie i wszystkie razem s� pomy�lane przeze mnie. W�a�nie przez to, �e Ja wiem, jestem �wiadomy tego, �e je pomy�la�em, wszystkie owe przedstawienia nale�� do jednej i tej samej mojej �wiadomo�ci. Aby to bli�ej wyja�ni�, we�my najpierw pod uwag� poszczeg�lne przedstawienie. Musz� by� �wiadomy ka�dego, a wi�c i pewnego, poszczeg�lnego przedstawienia np. A. Musz� m�c pomy�le� to przedstawienie. Przedstawienie nale�y do mojej �wiadomo�ci w�a�nie dlatego, �e Ja je pomy�la�em. Ale owo pomy�lenie przeze mnie pewnego przedstawienia, samo mo�e by� przedstawione dopiero przez moj� samo�wiadomo��. Jestem �wiadomy tego, �e pomy�la�em przedstawienie A. Moja samo�wiadomo�� pozwala mi stwierdzi�, �e my�l� A. To, �e poszczeg�lne moje przedstawienie np. A nale�y do mojej �wiadomo�ci, czyli �e Ja je pomy�la�em, mo�emy przedstawi� tylko w postaci przedstawienia samo�wiadomo�ci �Ja my�l�" � co ? przedstawienie A. Ale, o czym wy�ej by�a mowa, ka�de moje przedstawienie ma nale�e� do jednej i tej samej, mojej �wiadomo�ci. To znaczy, o ka�dym moim przedstawieniu musz� m�c sobie pomy�le�, �e Ja my�l� � co? to przedstawienie. To, �e ka�de moje przedstawienie z osobna wzi�te nale�y do jednej i tej samej mojej �wiadomo�ci znaczy wi�c tyle, co: o ka�dym z tych przedstawie� z osobna musz� m�c pomy�le�, �e jest ono czym� przeze mnie pomy�lanym, musz� by� �wiadomy, �e my�l� ka�de z nich. Owo nale�enie ka�dego mojego przedstawienia do jednej i tej samej mojej �wiadomo�ci, czyli jedno�� �wiadomo�ci, nie ma innej postaci, w tej �wiadomo�ci, jak tylko tak�: musz� m�c pomy�le� sobie o ka�dym moim przedstawieniu, �e Ja my�l� to w�a�nie przedstawienie: Ja my�l� A, Ja my�l� B itd. W ten spos�b obejmuj� je, powie Kant, wszystkie razem wzi�te jedn� i t� sam� moj� samo�wiadomo�ci� lub m�wi�c inaczej, wszystkie one nale�� do jedno�ci mojej samo�wiadomo�ci. Jedno�� �wiadomo�ci jest czym�, co w tej �wiadomo�ci przybiera posta� jedno�ci samo�wiadomo�ci. A to przedstawienie samo�wiadomo�ci � �Ja my�l�" przedstawia jedno�� �wiadomo�ci