... masz przeżywać życie, a nie je opisywać.
W Polsce w 1981 roku na 322 659 zawartych małżeństw - było 21700 rozwiedzionych mężczyzn i 17697 kobiet. Najwięcej powtórnych małżeństw zawierają mężczyźni w wieku 30-34 lat i kobiety w wieku 25-29 lat; w latach późniejszych wskaźnik zawieranych powtórnie związków zaczyna się zmniejszać. Im więcej jest udzielanych rozwodów, tym więcej jest zawieranych powtórnych mał- żeństw. Do lat sześćdziesiątych większość rozwiedzionych kobiet w wielu krajach zawierała nowe małżeństwa, natomiast w latach późniejszych liczba ta wyraźnie malała. Do przyczyn tego zjawiska należy upowszechnianie się kohabitacji, wybieranie młodszych wiekiem żon przez rozwiedzionych starszych wiekiem mężczyzn, masowość rozwodów. W Polsce w ostatnich latach obserwuje się wzrost powtórnie zawieranych małżeństw; w latach sześćdziesiątych było ich około 30 tysięcy, a w latach osiemdziesiątych - ponad 40 tysięcy, czyli 14% ogółu zawieranych małżeństw. Rosset przytacza dane na temat różnych kojarzeń się par małżeńskich: W 1982 roku pobrało się: - 271500 kawalerów z pannami, - 2600 kawalerów z wdowami, - 9300 kawalerów z rozwódkami, - 2000 wdowców z pannami, - 4000 wdowców z wdowami, - 1700 wdowców z rozwódkami, - 13200 rozwiedzionych z pannami, - 2400 rozwiedzionych z wdowami, - 9200 rozwiedzionych z rozwódkami. Wśród rozwiedzionych osób wyróżnia się różne kategorie pod kątem możliwości i potrzeby za- warcia powtórnego związku małżeńskiego. Osoby chore mają mniejsze szanse. Osoby skłonne do zmian partnerów pobierają się częściej, ale za to kilkakrotnie, podobnie osoby cechujące się brakiem dojrzałości do roli partnera. Są również osoby mogące liczyć na sukces i powtórne małżeństwo; naj- częściej są one młode, dysponują mieszkaniem, nie mają dzieci, osiągnęły dobry standard, są otwarte psychicznie wobec drugiej płci, zrównoważone psychicznie. Wiele kobiet uważa, że sam fakt posiadania dzieci zmniejsza szanse powtórnego małżeństwa. Ba- dania przeprowadzone w wielu krajach wskazują, że dotyczy to najczęściej kobiet mających troje i więcej dzieci. Na temat trwałości i satysfakcji z powtórnego małżeństwa krążą sprzeczne opinie. Oceńmy argu- menty za i przeciw: Oceny pozytywne. Powtórne małżeństwa są bardziej udane, zawierają je bowiem bardziej dojrzałe i doświadczone osoby. Może to być prawdziwe i często potwierdza się w praktyce. Można z czasem "wydorośleć" i unikać błędów popełnionych w pierwszym małżeństwie. Wiele osób w pierwszym małżeństwie pełniło rolę Dziecka, kierowało się infantylnymi motywami, traktowało małżeństwo bar- dziej jak przygodę niż trud życia we dwoje. Niektóre związki były sprowokowane przez ciążę, a part- nerzy nie osiągnęli ani dojrzałości, ani wzajemnego przystosowania. Nic zatem dziwnego, że w wy- niku niepowodzenia pierwszego małżeństwa i osiągnięcia dojrzałości psychicznej inaczej patrzy się na życie, relacje partnerskie - i stąd szansa na sukces w drugim związku. Niepowodzenia z pierwszego małżeństwa uczą i ukierunkowują na bardziej istotne relacje i za- chowania między partnerami. Rzeczywiście można nauczyć się na własnych błędach i wyciągnąć właściwe wnioski. Przeżycia związane z pierwszym małżeństwem, rozwodem i jego następstwami sprzyjają wyboro- wi bardziej optymalnego partnera i wzajemnego stylu życia. Stąd większa tolerancja, akceptacja in- ności drugiej osoby, gotowość do współpracy i współdziałania z nią. Powtórne małżeństwo umożliwia neutralizację lęku przed samotnością, sprzyja zdrowiu psychicz- nemu, utrzymaniu aktywności seksualnej, dostarcza dzieciom opieki i wzorców osobowych wiążą- cych się z osobą partnera, umożliwia rekonstruowanie życia pełnej rodziny. Powtórne małżeństwo podbudowuje samoocenę, samopoczucie w życiu społecznym i towarzys- kim, neutralizuje stresy i frustracje. Oceny negatywne. Powtórne małżeństwo jest często nieudane dlatego, że powtarzane są przez par- tnerów identyczne konfliktorodne postawy i zachowania, jak w pierwszym związku. Często się zda- rza, iż dana osoba nie wyciągnęła żadnych wniosków, błędnie ocenia przyczyny rozpadu pierwszego małżeństwa i popełnia te same błędy. Są osoby nie nadające się do życia małżeńskiego, w każdym związku prowokują konflikty i brak im umiejętności nawiązania właściwej komunikacji. Pierwsze małżeństwo może ciążyć nad powtórnym w wyniku zazdrości ze strony drugiego współ- małżonka, wyczulenia na pewne sprawy, które negatywnie zaważyły na losach pierwszego związku, powstania nawyków i przyzwyczajeń seksualnych nie akceptowanych przez nowego małżonka, braku akceptacji nowego partnera ze strony dzieci z pierwszego związku. Rodziny, znajomi mogą nie akceptować nowego związku i nie utrzymują bliższych kontaktów. Nowy związek może wiązać się z koniecznością zmiany miejsca zamieszkania, pracy, zawodu, standardu materialnego itp., i to wszystko może w porównaniu z pierwszym związkiem wypadać na niekorzyść drugiego